Nederland ontsnipperd door ecoduct, faunapassages en hop-overs

Ze hebben prachtige namen als wildwissel, ecombiduct of eco-aquaduct, maar het komt allemaal op hetzelfde neer: een verbinding tussen twee gebieden maken voor wilde dieren. 

Door wegen en spoorlijnen zijn de leefgebieden van onze dieren in de loop der tijd steeds kleiner geworden. Daar kwam in 1990 verandering in, toen er 
3 miljoen gulden vrijgemaakt werd voor de aanleg van veertig dassentunnels. In 1998 verscheen het Europese Handboek voor het aanpakken van knelpunten van mens en dier. Het toenmalige V&W met LNV, VROM, Alterra, ProRail en Rijkswaterstaat zijn vervolgens om de tafel gaan zitten om de knelpunten aan te pakken. 

Het  Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO) was een feit. Het eerste project was in 1990, toen er 
3 miljoen gulden vrijgemaakt werd voor de aanleg van veertig dassentunnels ondertussen zijn er meer dan 178 ecologische knelpunten opgelost. 

Edgar van der Grift van Wageningen Environmental Research was vanaf het begin bij het project betrokken. Hij maakt een lijst van tien indicatorsoorten bij de diverse knelpunten bij wegen, spoorwegen en kanalen. De levensvatbaarheid van dierpopulaties staat hierin centraal. Het onderzoek gaf niet alleen inzicht in waar de problemen lagen, maar ook in de omvang van de problemen.

“We analyseerden bijvoorbeeld hoe amfibieën profiteren van een natuurbrug in Noord-Brabant waarop een natte zone is aangelegd", vertelt Drift. "En in Noord-Holland onderzoeken we het effect van natuurbruggen op de levensvatbaarheid van dierpopulaties, waaronder hazelwormen. Op basis van DNA-monsters van de hazelwormen hebben we vastgesteld dat de dieren aan weerszijden van de natuurbrug genetisch van elkaar verschillen. Over een aantal jaar herhalen we deze metingen om te zien of dit verandert." Als uit het onderzoek blijkt dat de verschillen kleiner worden of zelfs verdwijnen, dan laat dat zien dat de brug zijn werk doet. 

Eén van de grootste faunatunnels van Nederland, waarvan de aanleg nu zo goed als klaar is, is de gloednieuwe faunatunnel Monnikenberg, bij Hilversum, onder de A27 door. Dat stuk snelweg is onlangs verbreed. Tegelijk met die verbreding heeft Rijkswaterstaat een 40 meter brede tunnel voor dieren aangelegd, die het Gooi met de Utrechtse Heuvelrug moet verbinden.