Natuurmonumenten: de wolf beschermen, betekent dat je schapen moet beschermen

Na 150 jaar is de wolf terug in Nederland. Zijn terugkeer heeft gevolgen voor mensen, dieren en natuurgebieden. Hoe leren we weer samenleven met dit grote roofdier in ons land? Vandaag lanceert de Natuurmonumenten de campagne ‘Wennen aan de wolf’. 

De wolf gaat zijn eigen gang en inmiddels hebben wolven zich op een aantal plekken in Nederland gevestigd. Ondertussen debatteren mensen fel over hem. Natuurmonumenten beschermt natuur in Nederland en de wolf is een beschermd dier. In de campagne ‘Wennen aan de wolf’ legt de vereniging uit hoe de wolf leeft en wat zijn komst betekent voor mens en dier. "Zo scheiden we feiten van fabels en creëren we meer begrip en waardering voor dit fascinerende grote roofdier, zegt boswachter Sanne van Gemerden: “De wolf heeft grote invloed op het natuurlijk evenwicht: prooidieren als reeën, edelherten en wilde zwijnen gedragen zich anders, aaseters vinden meer voedsel. Daarom is Natuurmonumenten blij met zijn terugkeer. Maar hij brengt ook uitdagingen en dilemma’s met zich mee. Daarom helpen wij herders bij het beschermen van hun dieren.

Hoewel veruit de meeste schade aan vee niet door wolven maar door honden en vossen wordt veroorzaakt, is een goede bescherming van vee tegen wolven essentieel; ook voor de bescherming van de wolf zelf. “Niemand wil natuurlijk dat de wolf huisdieren of vee doodt, maar je kunt een wolf niet verwijten dat hij zijn instinct volgt,” zegt Van Gemerden, boswachter van Natuurmonumenten in Drenthe. “Wolven jagen op dieren die ze gemakkelijk kunnen vangen. Dat zijn in de natuur vaak de zwakke of jonge dieren,” zegt Van Gemerden. “In de ogen van een wolf is een tam schaap ook zo’n gemakkelijke prooi. De wolf maakt geen onderscheid tussen wilde dieren en gehouden dieren. De mens moet dus haar eigen dieren beschermen. Verjagen of doden van de wolf mag niet vanwege zijn beschermde status, maar zou op langere termijn ook weinig effect hebben: een andere wolf zal zijn plek dan al snel innemen en alsnog op het onbeschermde vee jagen. Daarom helpt Natuurmonumenten herders bij het beschermen van hun schapen tegen wolven.”

Vee beschermen lukt meestal goed met een wolfwerend raster. De Drentse schaapskooi ‘Achter ’t Zaand’ krijgt deze week zo’n hek, dat de schapen binnen en de wolf buiten houdt. Natuurmonumenten is, net als iedere particuliere veehouder, verantwoordelijk voor de bescherming van haar dieren. Begin januari begon de aanpassing van het oude schapenraster. Het nieuwe raster is hoger en heeft vijf stroomdraden. Hierdoor kan de wolf niet over en niet onder het hek. Als de wolf het raster raakt, krijgt hij een elektrische schok. Hij leert hierdoor dat schapen géén makkelijke prooi zijn. De wolf zoekt, nadat hij een tik op zijn neus heeft gehad door zo’n stroomdraad, meestal verder op zoek naar prooien die makkelijker te vangen zijn.

De kosten van een wolfwerend raster kunnen flink oplopen, omdat het vaak om een behoorlijke lengte gaat. Dit kan schapenhouders en herders doen aarzelen om het te plaatsen. Natuurmonumenten vindt dat stroomrasters ruimhartig, vroegtijdig en in een ruim gebied moeten worden ingezet en vergoed door de provincie. Dat is nu alleen geregeld in Drenthe en in delen van Gelderland. In Drenthe kwamen al vaker zwervende wolven langs en vorige maand werd bekendgemaakt dat zich in Drenthe een wolf heeft gevestigd. Sinds 1 januari 2021 verstrekt de provincie Drenthe subsidie aan schapenhouders die hun vee preventief willen beschermen tegen de wolf. Natuurmonumenten maakt van deze Drentse regeling gebruik bij het plaatsen van het hek bij Achter ’t Zaand. In Gelderland staat de subsidieregeling al iets langer open, maar alleen voor die gebieden die zijn aangewezen als leefgebied van de wolf. In Brabant, Limburg, Friesland, Groningen en Overijssel is de wolf al meermaals en langduriger gezien, maar kunnen schapenhouders nog geen aanspraak maken op subsidie om hun vee te beschermen. In sommige provincies is de subsidieregeling weliswaar ‘in de maak’, maar de provincies moeten echt haast maken, vindt Natuurmonumenten. Want door vee nu te beschermen kunnen we vervelende incidenten voorkomen en weer leren leven met de wolf.

Subsidie of niet, door de komst van de wolf moeten schapenhouders hun schapen beter beschermen. Als een wolf eenmaal geleerd heeft dat schapen een makkelijke prooi zijn, zal hij steeds vaker op schapen jagen. Natuurmonumenten roept schapenhouders, herders en boeren met kleinvee in Oost en Zuid Nederland daarom op: wacht niet langer, plaats dat hek. Maak gebruik van subsidieregelingen in Drenthe en Gelderland, of informeer naar de (toekomstige) mogelijkheden bij provincies die nu nog geen subsidieregeling hebben. Vraag de lokale boswachter, klop aan bij vrijwilligersinitiatieven als Wolf-Fencing Nederland. en maak gebruik van informatie over preventiemaatregelen op de website van BIJ12.