Natuurlijk sluisbeheer werkt

De proef met natuurlijk sluisbeheer die Rijkswaterstaat in Zeeland heeft uitgevoerd met de provincie, natuurorganisaties en de schelpdiersector, is succesvol verlopen. Het inlaten van extra zoet water bij twee sluizen in de zoute Oosterschelde, heeft een positief effect op de migratie van vissoorten die zoet èn zout water nodig hebben om zich voort te kunnen planten, de waterkwaliteit en de groei van oesters. Rijkswaterstaat onderzoekt naar aanleiding van de resultaten de mogelijkheden om bij een aantal bestaande sluizen en bij nieuwe overgangen tussen zoet en zout water het natuurlijk sluisbeheer te integreren.

De proef met natuurlijk sluisbeheer is gedurende ruim 3 maanden (van eind februari tot en met mei) uitgevoerd bij de Bergsediepsluis en de Krammersluizen tussen de zoute Oosterschelde het zoete Volkerak-Zoommeer. Door schuiven in de sluizen te openen, kon meer zoet water in de Oosterschelde stromen. Daardoor is lokaal de zout-zoutverhouding verbeterd, wat de voedselrijkdom in het water verhoogt.

Voedselrijke delta
Brak water in een natuurlijke delta is gemiddeld 30 procent productiever dan water in open zee. De regelmatige stroom zoet water lokt vissoorten aan die van nature rivieropwaarts of zeewaarts willen migreren, bijvoorbeeld om te paaien. Vooral glasaal (jonge paling) werd beduidend meer gesignaleerd. Op de lokaties van de proef groeiden oesters in vergelijking beter. “De oesters in de zoet – zout overgang hebben het zowel qua groei als hun algemene conditie beter gedaan dan op de refentielocaties in de Oosterschelde,” aldus Ronald de Vos van Prins en Dingemanse. Bij de mosselen zijn geen grote verschillen gevonden.

Natuurlijk sluisbeheer als beleid
De effecten van de proef zijn bescheiden, omdat ze beperkt zijn gebleven tot de lokaties van de proef. Nadelige gevolgen zijn niet gemeten. Daarom onderzoekt Rijkswaterstaat de mogelijkheden om natuurlijk sluisbeheer standaard in te voeren.“De resultaten van de proef zijn positief en wij willen natuurlijk sluisbeheer integreren in het beheer, dus ook bij de inrichting van nieuwe zoet-zout overgangen,” aldus Keeus-Jan Meeuse van Rijkswaterstaat Zeeland .

Het Wereld Natuur Fonds (WNF) en de Zeeuwse Milieufederatie zijn enthousiast over de resultaten, maar benadrukken dat schaalvergroting noodzakelijk is om substantieel effect te zien. Johan van de Gronden, directeur van WNF: “Door ons werk elders op de wereld zien we dat natuurlijk beheerde delta’s zeer productief zijn: vogels, vis, schelpdieren. Dat is van groot belang voor de natuur, maar ook voor de lokale economie.”
Rijkswaterstaat werkte bij de proef samen met de provincie Zeeland, het Wereld Natuur Fonds (WNF), de Zeeuwse Milieufederatie, de Nederlandse Oestervereniging, Roem van Yerseke B.V. en Koninklijke Prins en Dingemanse B.V.

Bron: WNF.nl