Natuur oer-Hollandse Groene Hart holt achteruit

Om het Groene Hart voor de toekomst te behouden moet het tempo van aanpak flink omhoog. Dat is de boodschap van Teo Wams, directeur natuur bij Natuurmonumenten. Wams wijst erop dat het Groene Hart in duizend jaar tot stand is gekomen. ,,Maar we dreigen dat oer-Hollandse landschap nu in honderd jaar weer kwijt te raken.''

Wams: ,,Als we nu niet de steven wenden, is het over vijftig jaar gebeurd. Dan zijn de veenweidegebieden opgedroogd en is het een groot stedelijk gebied.'' Weilanden, moerassen, open water en boerderijen zijn volgens Wams kenmerkend voor het grofweg tussen Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam liggende Groene Hart. Na talloze discussies en stapels rapporten en plannen, komt het volgens hem nu aan op daden.

Want hoewel het nog helemaal niet zo beroerd is wat er in de laatste adviezen staat, betekent stilstand wel achteruitgang voor dit Nationaal Landschap, waarschuwt Wams. ,,Papier is geduldig, maar het gebied is in vijftig jaar hard achteruit gegaan. Water is hier heel bepalend. Zolang we de kwetsbare veengebieden niet natter maken, gaat het achteruit. Er moet worden gedaan wat al in 1958 is afgesproken. De overheid moet duidelijk maken wat er gaat gebeuren. Als eenmaal is besloten dat in een bepaald gebied landbouw moet blijven of komen, moet dat ook gebeuren. Datzelfde geldt voor grond die is aangewezen voor natuur. Maar als de overheid blijft schuiven, schuiven alle afspraken mee.''

Zo is afgesproken dat in 2015 alle grond moet zijn aangekocht voor de realisatie van het natuurnetwerk van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Nu al wordt aangegeven dat die datum niet haalbaar lijkt. ,,Het tempo moet voor het Groene Hart met een factor tien omhoog, want de verwerving van grond voor natuurdoeleinden gaat heel langzaam en dan moet het nog worden ingericht. Datzelfde kan zeker niet worden gezegd van de plannen voor woningen en bedrijven'', analyseert Wams.

De veengrond in het Groene Hart kan een grote rol spelen in het klimaatbestendig maken van Nederland, oordeelde de commissie-Veerman onlangs. De deskundigen onderzochten hoe Nederland zich kan wapenen tegen de voorspelde klimaatveranderingen en de daarbij voorziene toevloed aan regen, rivier- en zeewater. ,,Veen heeft de eigenschappen van een spons en neemt water op, soms heel lang. Zo bezien is een functionerend veengebied een rijkdom dat is te gebruiken als klimaatbuffer. Maar natte veenweidegebieden zijn behoorlijk schaars aan het worden. In Europa zijn ze beperkt aanwezig. We moeten dus stoppen met ze leeg te pompen. Dan kunnen oude systemen weer functioneren.''

Wams ziet ook toekomst in het Groene Hart voor de met het grondwaterpeil worstelende agrarische bedrijven. ,,Het is een natuurgebied met een economische en een ecologische dynamiek. Er wordt landbouw bedreven en dat moet ook zo blijven. Maar daarbij moet je wel goed kijken naar de bodem'', is zijn boodschap.

,,Als de veengrond kwetsbaar is, moet je geen of alleen kleinschalige bedrijven toestaan. Dan moet zo'n groter bedrijf natuurlijk wel een goede prijs krijgen voor de grond om elders verder te kunnen gaan. Een betrouwbare overheid houdt zich aan afspraken en laat zien dat alles doorgaat. Dus ook dat een bedrijf ergens anders verder kan en dat is in ieders belang.''

Bron: ANP