Natte landbouw vormt nieuw veen

De veenweiden blijven dalen, terwijl de zeespiegel stijgt. De enige oplossing lijkt nat boeren oftewel paludicultuur. Proefprojecten moeten uitwijzen of dat gaat lukken, zoals in Friesland waar lisdodden worden gekweekt. In het Ilperveld bij Amsterdam zijn ze vier jaar geleden al begonnen met veenmos. 

In het Ilperveld is in 2013 een experiment gestart met een grote uitdaging: het ontwikkelen van soortenrijke laagveennatuur op voormalige landbouwgrond. Vanuit een verplichte natuurcompensatie was veenmosrijke natuur één van de opgaven. Geïnspireerd door Duitse collega’s werd de techniek van “Sphagnum farming” ingezet. Het toont aan hoe paludicultuur de biodiversiteit en ecosysteemdiensten, zoals natuurlijke veenecosystemen die vervullen, kan herstellen.

Het huidige beheer van veenweidegebieden is niet toekomstbestendig, zeker niet bij het veranderende klimaat en de stijging van de zeespiegel. De vicieuze cirkel van bodemdaling gevolgd door aanpassing van het waterpeil moet worden doorbroken. Om deze reden werd in het project ‘Omhoog met het Veen’ afgelopen jaren onderzoek gedaan naar een duurzaam alternatief: actief herstel van veenvormende natuur op voormalige landbouwgrond. Bodemdaling wordt gestopt, karakteristieke veenvormende laagveennatuur wordt hersteld en na verloop van tijd zal opnieuw veen worden gevormd. 

De bovenstaande foto laat zien dat de beschreven methode al succesvol is. In 3,5 jaar tijd is een dikke laag veenmos gaan groeien op de landbouwkundig gebruikte veenbodem. De bruine laag op de foto bestaat uit veenmosplanten en dat wordt uiteindelijk de nieuwe veenlaag. Deze laag van ca 8-10 cm is al aardig compact en dat is gunstig voor het herstel van de hydrologie van het ecosysteem. Volgens ecoloog Bas van der Riet is dit de verrassing van de dag want de aangroei van veen gaat veel sneller dan gedacht.