Nationaal Park Schiermonnikoog

Nationaal Park Schiermonnikoog is een afwisselend eiland. Met zijn kwelders, bossen en duinen is het een paradijs voor veel vogelsoorten.

De naam Schiermonnikoog is afkomstig van de schiere (= grijze) monniken, die het eiland (het ’oog’) vanaf het jaar 1166 bewoonden. Zij legden dijken aan op het eiland om hun landerijen te beschermen tegen de zee. In de zeventiende eeuw kwam Schiermonnikoog in handen van de familie Stachouwer die een dorp liet bouwen. In 1760 verdween dit oude dorp door zeeafslag in de golven. Dit was niet helemaal onverwachts. Daarom waren de bewoners in 1720 al begonnen met de bouw van een nieuw dorp, het huidige Schiermonnikoog. Eén van de eerste huisjes (1724) staat nog in de Middenstreek en draagt de naam Marten.
 
Banckspolder
In 1859 kreeg Schiermonnikoog een nieuwe eigenaar: mr. John Eric Banck. Om afslag door de zee te beperken, liet hij een jaar later in het zuidwesten van Schiermonnikoog een waddendijk aanleggen. Hierdoor ontstond de Banckspolder. Hier liggen tegenwoordig maisakkers en graslanden waar van september tot juni veel brandganzen en rotganzen op afkomen. Ter herinnering aan de heer Banck is op de waddendijk een monument geplaatst: de Bank van Banck.

Aan de waddenkant van Schiermonnikoog liggen kwelders die zijn begroeid met zilte vegetatie. De in de kwelders uitgesleten slenken vullen zich tijdens vloed met zeewater. Maar omdat hier tevens regenwater wordt afgevoerd, is het water in de slenken vaak brak. Aan de begroeiing kunt u zien wat het zoutgehalte van het water is. Zo treft u rietvelden meestal aan in slenken met overwegend zoet water, gelegen op hogere delen van de kwelder.

Broedplaats
De kwelders grenzen aan de voedselrijke Waddenzee en zijn daarom een ideale broedplaats voor veel vogels, waaronder lepelaar, eidereend, zilvermeeuw en stern. Om die in alle rust hun jongen groot te laten brengen, zijn de Oosterkwelder en de Westerplas tussen 15 april en 15 juli voor publiek gesloten. Vanaf Het Baken in de Kobbeduinen heeft u een goed uitzicht over het gebied. Een ander uitkijkpunt is bunker de Wasserman aan de Prins Bernhardweg. Vanaf hier kunt u het hele eiland overzien en bij mooi weer zelfs de kust van Friesland en Groningen zien.

Op Schiermonnikoog is de helft van alle planten die in Nederland voorkomen te vinden. In 1989 kreeg een deel van het eiland de status van Nationaal Park. Voornaamste werkzaamheden van Natuurmonumenten in door haar beheerde gebieden zijn het maaien en plaggen van de duinvalleien. Delen van de Oosterkwelder worden begraasd, zodat de vegetatie er gevarieerd blijft. In de bossen die veelal uit naaldbomen bestaan, worden open plekken gecreëerd waar loofbomen kunnen groeien. Zo ontstaat een gevarieerd bos waar zangvogels als tjiftjaf, fluiter en zanglijster zich thuis voelen.

Schelpenpaden
Met uitzondering van het broedseizoen is het eiland wandelend of per fiets te verkennen via de schelpenpaden die over het hele eiland zijn aangelegd. Ook zijn er verschillende ruiterpaden. Meer informatie kunt u krijgen bij het bezoekerscentrum Schiermonnikoog middenin het dorp.