Najaarstrek van de bonte vliegenvanger

Na de meeste gierzwaluwen zijn ook de bonte vliegenvangers op de weg terug naar Afrika. In een paar weken tijd trekken de vogels naar hun overwinteringsplekken in Ivoorkust. Ondanks dat de bonte vliegenvanger een van de best onderzochte vogelsoorten is in Nederland, weten we eigenlijk vrij weinig over de periode die ze in Afrika doorbrengen. En dat is best gek, want het grootste deel van het jaar verblijft hij juist daar. Vogelwetenschapper Janne Ouwehand van de Rijksuniversiteit Groningen zoekt de vliegenvanger al jaren op in zijn wintergebied en vertelt zondag wat ze heeft ontdekt.

Janne Ouwehand doet onder meer onderzoek naar het winterse dieet van de bonte vliegenvanger. In Nederland gaat de vogel achter vliegen, muggen, sprinkhanen en andere insecten aan. Hij vangt ze vaak in volle vlucht, vandaar de naam ‘vliegenvanger’. In Ivoorkust, zo ontdekte Ouwehand, blijkt ‘onze vogel’ een echte mierenliefhebber. En daar in de bossen in Ivoorkust barst het van de mieren.

Samen met andere onderzoekers heeft Ouwehand ook ontdekt hoe en hoe snel de bonte vliegenvangers naar Afrika trekken. Zo blijken Russische soortgenoten een omweg te maken van duizenden kilometers om uiteindelijk via Spanje de Middellandse Zee over te steken.

Na de koolmees is de bonte vliegenvanger de vogelsoort die in Nederland het best onderzocht is. Deze vogel keert elk voorjaar terug uit z’n leefgebied in Afrika om in onze bossen voor nageslacht te zorgen. Uit onderzoek, dat al halverwege de jaren 50 is gestart, blijkt dat de bonte vliegenvanger heel goed in staat is zich aan te passen aan klimaatverandering. Vanwege de piek in rupsen, die steeds vroeger is, moet de vliegenvanger ook eerder gaan broeden en dus eerder terugkeren naar Nederland.