De positie van het dier in onze maatschappij verandert. De opstelling van de mens als heerser over dieren maakt geleidelijk plaats voor een houding die gekenmerkt wordt door betrokkenheid bij dieren en acceptatie van hun eigenheid. Inbreuken op dierenwelzijn worden steeds minder geaccepteerd. We moeten volgens de Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) daarom komen tot een nieuw verbond tussen mensen en dieren. Dat stelt de RDA in het rapport De Staat van het Dier.
Dieren hebben het in Nederland in de afgelopen 25 jaar steeds beter gekregen. Er is meer aandacht en zorg voor het welzijn en de gezondheid van bijna alle diersoorten. Ook is de wettelijke bescherming van veel dieren verbeterd. Uit een publieksenquête die in opdracht van de RDA is uitgevoerd, blijkt dat mensen dieren een goed leven gunnen en volgens velen hebben dieren, omdat ze een eigen waarde hebben, daar ook een moreel recht op. Eigenaren hebben steeds meer over voor hun dieren.
De toegenomen maatschappelijk aandacht voor dierenwelzijn en de toegenomen (technische) mogelijkheden maken dat we steeds hogere eisen gaan stellen aan dierhouders en houderijsystemen, signaleert de RDA. Tegelijkertijd zijn er nog een aantal taaie kwesties die om een oplossing vragen.
De veehouderij kampt nog met een aantal hardnekkige dierenwelzijnsproblemen. De verschuiving naar een kringlooplandbouw kan volgens de RDA worden aangegrepen voor innovaties, waarbij het welzijn en de gezondheid van dieren centraal staan.
Gezelschapsdieren zijn voor veel Nederlanders van onschatbare waarde. Maar de vermenselijking van dieren brengt voor mensen en dieren ook risico’s met zich mee en leidt soms tot modegrillen die dieronwaardig zijn. Volgens de RDA heeft dat onze blijvende aandacht nodig.
In Nederland is een discussie aan de gang over hoe we in ons land met wilde dieren omgaan. De RDA constateert dat we nieuwe kaders voor natuurbescherming nodig hebben die aangeven wanneer de bescherming van populaties en ecosystemen moet worden aangevuld met de bescherming van individuele dieren.
Belangrijk in dat verband is ook de discussie over dieren die plagen veroorzaken. Niet zelden vervullen deze populaties een cruciale rol in het ecosysteem. Als dieren die overlast geven, dan toch bestreden moeten worden, is het volgens de RDA belangrijk om dat met zo min mogelijk ongerief voor de dieren te doen.
De RDA vindt dat we een beweging moeten maken naar het accepteren en respecteren van de eigenheid van dieren. Vanuit dat perspectief moeten we kritisch kijken naar onze huidige systemen en praktijken: waar staan die verbeteringen in dierenwelzijn- en gezondheid in de weg? Onder welke condities mogen we dieren doden? Wanneer mogen we het genetisch materiaal van dieren veranderen met moderne DNA-technologie?
De RDA wil een rol vervullen in het vorm geven van het nieuwe partnerschap tussen mensen en dieren door samen met overheden, maatschappelijke partijen, wetenschappers en betrokkenen urgente onderwerpen op het vlak van dierenwelzijn en diergezondheid aan te pakken. We willen begaanbare wegen zoeken. Elke vier jaar zal de RDA de publieksenquête naar de Staat van het Dier herhalen, zodat de trends zichtbaar worden in de plek van het dier in de Nederlandse samenleving.
In de Staat van het Dier staat de agenda die de RDA voor zichzelf ziet. In de komende periode gaat de RDA in gesprek over die agenda. Dat gebeurt onder meer met de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en dit najaar tijdens een aantal regionale bijeenkomsten.