Moestuinen en moedermelk rond Chemours bevatten te veel PFAS

Mensen die groenten en fruit eten uit hun moestuin binnen een straal van 1 kilometer rond chemiebedrijf Chemours in Dordrecht, krijgen te veel schadelijke stoffen binnen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waarschuwt deze mensen om de gewassen niet te eten, omdat "effecten op de gezondheid niet kunnen worden uitgesloten". Tevens kwam deze week het nieuws naar buiten dat door het drinken van moedermelk baby’s die rondom de chemische fabriek van Chemours in Dordrecht wonen, gemiddeld tien keer meer PFAS binnen krijgen.

Het gaat om de schadelijke poly- en perfluoralkylstoffen, beter bekend als PFAS. Dat zijn chemische stoffen die bijvoorbeeld gebruikt worden in blusschuim, of als antiaanbaklaag voor pannen en als waterafstotende bescherming voor kleding. De stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid en het milieu. Ze kunnen zich ophopen in het lichaam, kunnen diverse soorten kanker veroorzaken en ze hebben mogelijk effect op de voortplanting en op het ongeboren kind.

Mensen die gewassen uit moestuinen eten binnen 5 en 10 kilometer ten zuidwesten van het chemiebedrijf in Dordrecht krijgen niet te veel PFAS binnen. Ook moestuinen 15 kilometer ten noordoosten bevatten niet te veel van de schadelijke stof. Zij kunnen hun gewassen gewoon blijven eten, stelt het RIVM in het onderzoek.

Moestuinen op 1 tot 10 kilometer ten noordwesten, noordoosten of oosten van Chemours en moestuinen op zo'n 2,5 kilometer ten zuidwesten bevatten niet te veel PFAS, maar de niveaus van de schadelijke stoffen zijn wel hoger dan in andere moestuinen op verdere afstand van het bedrijf. Mensen kunnen deze groenten en fruit blijven eten, maar het RIVM adviseert de gewassen af te wisselen met producten uit de winkel, die volgens het instituut minder PFAS bevatten. "Deze afwisseling is belangrijk omdat mensen in Nederland via andere voedselproducten en drinkwater al meer PFAS binnenkrijgen dan de zogeheten gezondheidskundige grenswaarde."

Het RIVM heeft eerder al onderzocht hoeveel PFAS mensen kunnen binnenkrijgen als zij zelfgeteelde groenen en fruit eten. In een nieuwe risicobeoordeling keek het gezondheidsinstituut naar moestuinen in de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden binnen een straal van 15 kilometer van Chemours in Dordrecht.

Door het drinken van moedermelk krijgen baby’s die rondom de chemische fabriek van Chemours in Dordrecht wonen, gemiddeld tien keer meer PFAS binnen dan wat op basis van de gezondheidsnorm veilig wordt geacht. Dat is de conclusie van een onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam, uitgevoerd in opdracht van Zembla en de Franse tv-programma’s Envoyé Spécial en Green Warriors. We weten dat als je te veel PFAS binnenkrijgt dit effecten kan hebben op het immuunsysteem", zegt emeritus-hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer, die het onderzoek leidde. "Daarom vind ik deze resultaten zeer zorgwekkend."

Het onderzoek is een steekproef waarbij de moedermelk van tien moeders is geanalyseerd die in een straal van 7 kilometer rond de fabriek wonen. Met name de stof PFOA wordt in hoge concentraties in hun melk aangetroffen. PFAS is een groep chemische stoffen waar PFOA er één van is.

Chemours heeft twee soorten PFAS uitgestoten. Tot 2012, toen het bedrijf nog DuPont/Chemours heette, ging het om perfluoroctaanzuur (PFOA). Vanaf 2012 gaat het om GenX. De stoffen zijn via de lucht op de bodem en in het water terechtgekomen. Vervolgens kunnen ze via die weg worden opgenomen door de gewassen in de moestuinen.

Bron: ANP