Spinnen zijn enger dan vliegen. Ze hebben meer poten. De zes stuks van een vlieg zijn nog net te overzien, maar wil je weten hoeveel een spin er heeft, dan raak je al voordat je tot acht geteld hebt, de kluts kwijt. Wat een spin nog onoverzichtelijker maakt, is dat zijn poten stuk voor stuk te groot zijn. Ze passen niet eens meer onder het lichaam. Vormen de poten van een vlieg een handig onderstel, die van een spin puilen aan weerskanten tot boven de romp uit, zodat een spin van opzij bezien geheel uit poot lijkt te bestaan.
En al die poten willen kruipen. Maar waarheen? Dat is in die wirwar niet goed te zien, maar een angstig vermoeden dringt zich op. Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid begin je te vermoeden dat de spin je broekspijp in wil, op weg naar het struikgewas bovenin om daar dingen te doen waaraan je niet eens durft te denken. De naam kruisspin voorspelt niet veel goeds. Angstig houd je, met in elke hand één, beide broekspijpen dicht. De spin kruipt een mouw in.
Enger nog dan zo’n kruiper is alleen een spin die stil in zijn web zit. Met ingehouden bloeddorst wacht hij tot er een vlieg in verstikt raakt. Dan schiet hij eropaf om zijn weerloos offer in te wikkelen en uit te zuigen. De gluiperd. Wat een achterbaks gedoe. Een spin in een web speelt vals. Toch is dat juist wat de mens graag wil wezen: als een spin in zijn web.
Grote staatsmannen zijn het, succesvolle beursspeculanten, hoofdredacteuren van kwaliteitskranten. Maar sinds kort kan iedereen het zijn. Sinds enkele jaren zijn Jan en Alleman een spin in World Wide Web. Met hun www’s vol punt-nl’s en dot-coms vangen ze uit de verste uithoeken signalen op, zijn ze met alle andere Jans en Allemannen verbonden en vooral ook met alle staatsmannen, beursspeculanten en kwaliteitskrantredacteuren.
Ze hoeven alleen nog toe te slaan. Dat moet een fijn gevoel van macht geven. Maar mijzelf lukt het niet goed om me zo fijn te voelen. Ik kan me niet aan de beklemmende indruk onttrekken dat heel de wereld omgekeerd met mij is verbonden en mij aan haar webwijde touwtjes laat dansen naar haar pijpen. Het zou niet de eerste keer zijn dat iemand zich een spin waande, maar een vlieg bleek te zijn.
Deze column verscheen eerder de
VARAgids
nummer 10.