Matig jaar voor de slak

Ondanks de grote hoeveelheid regen die deze zomer gevallen is gaat 2011 de boeken in als een mager slakkenjaar. De extreme en aanhoudende droogte gedurende het voorjaar heeft de slakken de das om gedaan. Dit blijkt uit de wekelijkse verkoop van slakkenkorrels door de Boerenbond- en Welkoopwinkels.

De zomer van 2011 was recordnat. Sinds het KNMI met de neerslagmetingen begon in 1906 werd er niet eerder tijdens de zomermaanden gemiddeld over Nederland 350 millimeter gemeten. Aangezien slakken voor een zeer groot deel uit vocht bestaan, zou je verwachten dat het aantal slakken dit jaar uitzonderlijk hoog zou zijn. De omstandigheden gedurende de zomer waren enigszins vergelijkbaar met 2007 waarin de zomer ook bijzonder nat was (320 millimeter) en waarin er zeer veel slakken werden waargenomen.

Ondanks de vele regen blijkt 2011 een slecht jaar voor slakken geweest te zijn. Deze conclusie is gebaseerd op een analyse van de wekelijkse verkoop van slakkenkorrels in alle ruim tweehonderd vestigingen van de Boerenbond- en Welkoopwinkels door heel Nederland. Eerder al bleken dit soort verkoopcijfers goed inzicht te geven in de aantalontwikkelingen van wespen. Net als wespen veroorzaken ook slakken bij veel mensen overlast waarna men op zoek gaat naar middelen om van de slakken af te komen. Helaas, omdat slakken belangrijke opruimers zijn in de natuur en door zeer veel verschillende diersoorten gegeten worden.

Arnold van Vliet van De Natuurkalender analyseerde de wekelijkse verkoop (in kilogram) van zeven verschillende producten slakkenkorrels vanaf de eerste week van 2007. Hierbij werd aangenomen dat het aantal slakken groter is naarmate meer slakkenkorrels verkocht worden. Vanaf halverwege maart tot aan week 16 (18 april) neemt de verkoop sterk toe. In de week erna wordt echter al de piek voor dat jaar bereikt. Vanaf dat moment geleidelijk aan af.

Dit in tegenstelling met de situatie in 2007. In 2007 werd ook in week 17 een eerste hoge piek bereikt. De afname in de week is zeer waarschijnlijk te verklaren door de uitzonderlijk droogte april in 2007. Mei 2007 was echter weer nat tot zeer nat waardoor de populatie weer zeer sterk op kon lopen. In week 21 (21 mei 2007) werd zelfs de hoogste piek uit de afgelopen vijf jaar bereikt. Er werd in die week maar liefst 4.000 kilo aan slakkenkorrels verkocht. Blijkbaar konden slakken de droogte gedurende april 2007 zeer goed aan.

De droogte dit voorjaar was van een andere orde. Hij hield veel langer aan. In de maanden maart tot en met mei viel er gemiddeld in Nederland maar 49 millimeter terwijl 172 millimeter normaal is. Daarbij was het ook record zonnig (vorige record 2007) en extreem warm (alleen 2007 nog warmer). Deze combinatie van extremen was voor veel slakken te veel van het goede.

Op basis van de cijfers concludeert Van Vliet dat de extreem natte zomer te laat kwam in de ontwikkeling van de slakken om de schade te herstellen. In week 26 (27 juni) is nog wel een kleine opleving maar die zet niet door. Mogelijk ook dat de lagere verkoop gedurende de zomermaanden deels veroorzaakt wordt door het feit dat veel mensen vanwege het slechte weer minder in de tuin gezeten en gewerkt hebben en zodoende minder overlast ervaren hebben. Dat is echter moeilijk uit deze gegevens te halen, aldus Van Vliet. Een eerder bericht van Natuurpunt Studie uit België maakt  melding van zeer hoge aantallen naaktslakken gedurende de zomermaanden.

Uit de jaartotalen blijkt dat er in 2011 bijna 70 procent minder slakkenkorrels zijn verkocht dan in het topjaar 2007. Het aantal ligt nog net boven het aantal van 2010. Vorig jaar werd het pas laat in het jaar warm waardoor de piek pas in week 23 (6 juni) bereikt werd. Daarna liep de verkoop sterk terug waarschijnlijk als gevolg van de zeer droge juni. Er viel maar 23 millimeter neerslag ten opzichte van 71 millimeter normaal.

Bron: Arnold van Vliet, De Natuurkalender.