Marlies Vaz Nunes: De danser

Waarom dansen we? Zomaar, omdat we het leuk vinden? Dat is zeker waar, maar als we de antropologen mogen geloven, is dansen ook een prelude tot seks. En seks is in ieder geval wat onze dansende insecten in gedachten hebben.

Tegen het einde van de zomer, dansen de mannetjes van de dansmuggen in grote zwermen nabij meren, vijvers en stroompjes, in de namiddag of bij het ondergaan van de zon. Deze zwermen van op en neer dansende insecten kunnen meters hoog en breed zijn en bieden een prachtig schouwspel. Als een vrouwtje de zwerm nadert, wordt ze direct door een aantal mannetjes benaderd. De gelukkige vliegt met haar weg, tot ze een rustig plekje hebben gevonden, waar ze...nu ja, je begrijpt het wel.

Het zijn delicate insecten, waarvan de mannetjes, maar niet de vrouwtjes, opvallend gevederde voelsprieten hebben. Hun voorpoten zijn veel langer dan het tweede en derde paar. De meeste soorten voeden zich niet gedurende hun volwassen leven. Zij hebben slecht ontwikkelde monddelen, wat ook de reden is waarom zij niet steken: zij kunnen het niet.

Na het paren, leggen de vrouwtjes hun eieren in het water in een bandvormige massa, omgeven door een geleiachtige substantie. De vorm van de eiermassa's, het aantal eieren, en hoe ze in de massa verdeeld zijn, verschillen per soort. De larven leven in het water, soms aan het oppervlak, maar meestal ingegraven in de bodem. Zij voeden zich met klein, organisch materiaal. Een aantal soorten kan op grote diepte leven, en larven zijn aangetroffen op de bodem van het Meer van Genève en van het Bovenmeer (Lake Superior). Er zijn zelfs enkele soorten waarvan de larven in zout water kunnen leven, zoals in de zee of in zoute meren langs het Suezkanaal.

De poppen leven, net als de larven, aan het oppervlakte van het water, of ingegraven in de bodem. Als de laatste gaan ontpoppen, haasten ze zich naar de oppervlakte en vrijwel onmiddellijk na aankomst komen de volwassen muggen vliegensvlug uit de pop tevoorschijn. De larvale en pop-stadia van sommige zeebewonende soorten leven aan de kustlijn, tussen laag en hoog tij. De poppen bouwen cocons van zand en stukjes zeewier. Als ze op het punt van uitkomen staan, komen de volwassen muggen uit als de poppen bij laag tij aan de lucht worden blootgesteld. Daarom kun je, bij laag tij aan het strand, plotseling grote aantallen muggen tegenkomen.