Maasheggen: heggen vol natuur

De Maasheggen, op de grens van Brabant en Limburg, is een uitzonderlijk gebied met kilometerslange heggen. Dit gebied is een eeuwenoud cultuurlandschap en heeft sinds 2018 een Unesco-status, en wij gaan ontdekken waarom. De eeuwenoude heggen zijn naast oude cultuur ook fantastische natuur. Dankzij die heggen gaat het buitengewoon goed met de dassen en steenuilen. Bovendien zoekt de bekendste ooievaar van Nederland hier naar voedsel voor zijn jongen.

De Maasheggen kent een lange geschiedenis. Omdat de hekken van boeren wegspoelden door het water van de overstroomde Maas, ontdekten boeren dat ze beter gevlochten heggen konden gebruiken. De heggen werden gebruikt om de grond van de boer af te schermen, en als een natuurlijk hek voor het vee. Nergens in Europa vind je nog zo’n aaneengesloten heggengebied als in de Maasheggen. Het gebied heeft om deze reden ook de status van UNESCO.

Om ondoordringbare heggen te krijgen, werden de mei- en sleedoornstruiken gevlochten. Met de opkomst van het prikkeldraad zijn veel heggen verdwenen. Daarmee verdween ook het ambacht van het heggenvlechten. Sinds enkele jaren wordt het heggenvlechten weer nieuw leven in geblazen. De oude techniek is boven water gehaald en er is een kampioenschap in het leven geroepen: het NK Maasheggenvlechten. Tientallen teams krijgen een stuk heg toegewezen, wat ze zo goed mogelijk moeten vlechten. Het doel is om de heg zo te vlechten, dan de struiken in leven blijven en gaan verjongen.

De heggen hebben grote betekenis voor vele diersoorten. De bloeiende meidoorns trekken allerlei bijen en zweefvliegen aan. Dassen maken hun burchten in zandige rivierduinen, en vinden hun voedsel in en om de heg. De steenuil is ook onderdeel van het heggenlandschap. Net aan de overkant van de Maas hebben de ooievaars van Beleef de Lente hun nest.