Maarten 't Hart: Besparing

De vraag die het vaakst gesteld wordt, is: 'Loont het een eigen moestuin?
Bespaar je op de uitgaven voor groenten?'

Om daarop een antwoord te geven, moet je onderscheid maken tussen kruiden en groenten. Tuinkruiden zoals peterselie, selderij, korianderblad, dille, marjoraan, bieslook, basilicum en nog zo wat van die smaakmakers kun je ook in grote bloembakken op je balkon of desnoods in je vensterbank kweken. Dus daar heb je in feite geen tuintje voor nodig. Van dat soort keukenkruiden heb je doorgaans maar weinig nodig, maar op de markt of in de winkel krijg je altijd vrij grote bossen aangeboden die om en nabij een euro kosten en waarvan je doorgaans een deel in een oud jampotje laat verflensen. Zonde natuurlijk, maar zo werkt dat en daarom loont het en bespaar je geld als je tuinkruiden kweekt.

Maar voor groenten heb je een tuintje nodig en gereedschap en goed bewerkte grond. Laat je – wat veel mensen doen – de grond kweekklaar maken door een loonwerker, dan ben je al gauw een bedrag kwijt waarvoor je een half jaar lang dure groenten kunt kopen. Tel daar dan de kosten van zaad en goed gereedschap bij op en zie daar: je bent duurder uit dan als je groenten op de markt of in de winkel koopt.

Akkoord, goed gereedschap daar heb je jaren plezier van, dus als je maar lang genoeg tuiniert dan haal je het er wel weer uit, maar toch leert de ervaring dat je steeds nieuws materiaal nodig hebt. Een schop, een schoffel, een riek, dus het zijn wel degelijk weerkerende kosten. Het is, dat je – als je zelf tuiniert – geen arbeidskosten hebt, anders zou het moestuinieren verbazend duur uitpakken. Maar ook los daarvan blijkt moestuinieren weinig besparing op te leveren. In de tijd dat je tomaten rijp zijn, kun je ze voor een habbekrats in de winkel kopen. Heb je je eerste sperzieboontjes dan verrast de grootgrutter met bonusboontjes tegen weggeefprijzen.

Als je echt wilt besparen op kosten voor groenten dan kun je beter, althans bijvoorbeeld in Leiden, maar elders zal het niet anders zijn, aan het eind van de marktdag langs de kramen schuifelen. Handelaars willen van hun waar af, want weer inpakken, daar hebben ze geen zin in. Dus heel veel wordt tegen dumpprijzen aangeboden. Zeg je: 'Ik heb een geit, hebt u wat groenvoer voor hem?', dan pakken de kooplui vanachter hun kramen kisten met kroppen sla en andijvie, die er ietwat verflenst uit zien en die ze derhalve uit de verkoop hebben genomen, maar die nog goed eetbaar zijn. Je krijgt het gratis mee, vergezeld van appels en meloenen en mango's, die een rot plekje hebben. Kortom, wil je besparen, ga dan een denkbeeldige geit of een hangbuikzwijntje houden.

De reden om te moestuinieren is dus een andere dan geldbesparing.Je doet het omdat je kersverse producten van eigen grond kunt halen, die lekkerder zijn dan al wat je waar dan ook kunt kopen. En je doet het ook, en onderschat het belang daarvan niet, omdat je altijd meer teelt dan je op kunt en dat meer kun je uitdelen. Vorig jaar had ik verbijsterend veel kleine, malse courgetjes. Als je die her en der uitdeelt aan jonge dames hoef je op je computer geen datingsites meer aan te klikken.