Maarten Keulemans: meerhoen

Het was een raar incident. Opeens werd de gemoedelijke rust in de stadsmoestuinen doorbroken door een enorm kabaal. Geschreeuw, gekwaak, gespetter alsof er iemand in het water viel. En daarna een mevrouw die zwaaiend met een grote groene gieter wegrende, alsof ze achterna werd gezeten door een tijger.

Die mevrouw bleek mijn partner, die even naar de sloot was gelopen om wat water te halen. ‘Dat beest valt me gewoon aan!’, riep ze verontwaardigd. ‘Ik ben hier mijn leven niet zeker, met die waterhoen! Hij kwam lopend over het water op me af!’, zei ze op de toon van iemand die zojuist een wonder had aanschouwd.

Ik besloot zelf maar eens polshoogte te nemen. Voorzichtig liep ik naar de houten steiger waar het boosaardige wezen zich moest schuilhouden. En ja hoor. Een klein zwart vogeltje met een witte snavel zat me kwaad aan te kijken. Het beestje zette zijn veren nog eens extra op, als om te benadrukken: ik ben heel groot en sterk, you talking to me?
‘Jij met je waterhoen’, zei ik tegen mijn vrouw. ‘Dat is een meerkoet.’ Gelukkig heb ik enige tijd geleden de heerlijk weg lezende monografie De Meerkoet gelezen, van bioloog Remco Daalder. ‘Waarschijnlijk beschermt hij gewoon zijn territorium’, opperde ik. ‘Want zijn territorium is alles voor zo’n vogel.’

Verderop had de koet inderdaad een nestje gemaakt van wat stukken vuilnis, pal naast een fietsbrug. Meerkoeten staan er immers om bekend dat ze zich nergens een fuck van aan trekken, had ik uit Daalders boek begrepen. Nou ja, behalve dan van tuiniers die met een grote groene gieter op je watertje af komen lopen.

‘Wist je trouwens dat meerkoeten ook kunnen vliegen?’, vertelde ik, onverminderd enthousiast. ‘Sommige koeten trekken zelfs, ze vliegen duizenden kilometers, van hier naar Rusland of vanuit het middellandse zeegebied helemaal over de Sahara. Allemaal met die rare korte vleugeltjes en die plompe lijfjes van ze. Alsof je met een ouwe Dakota de oceaan oversteekt.’

Dat is het wonderlijke van natuurkennis, besefte ik. Leer zo’n koet kennen, en de bewondering komt vanzelf. Opeens zie je dan dat zo’n vogeltje niet vals is of agressief, maar ook maar zijn best doet, kleine koet tegen de grote boze buitenwereld. Kennis doet draken verschrompelen, maakt monsters onschadelijk en zet angst en afkeer om in begrip en fascinatie.
Of nou ja, zo werkt dat bij mij.

‘Die stomme waterhoen heeft me weer aangevallen’, zei mijn vrouw toen ze de volgende dag terugkwam van de tuin.
‘Het is een meerkoet hoor’, verbeterde ik haar, een beetje geïrriteerd.

‘Dat weet ik wel’, zei mijn vrouw. ‘Maar ik mag hem niet. En dus scheld ik hem lekker uit voor waterhoen.’