Lopen op dik water

De bodem van de Zuidplaspolder bij Gouda is zo drassig, dat de boeren het 'dik water' noemen. De Zuidplas is met -6,76 NAP dan ook de diepste polder van Nederland. Toch zijn er ambitieuze plannen voor glastuinbouw, bedrijventerreinen en woningen. Wat doet dat met deze polder?.

Journalist Herman Vuijsje  schreef er een boek over, 'Lopen op
dik water', met foto's van Marjan van Veen.

De Zuidplaspolder is een droogmakerij in de provincie Zuid-Holland, gelegen tussen Moerkapelle, Waddinxveen, Zoetermeer, Gouda en Nieuwerkerk aan den IJssel.

Koning Willem I nam een eerste besluit voor het droogleggen van de "Zuidplas" in 1816; in de jaren daarna is een ruimtelijk inrichtingsplan opgesteld. Op basis van een lijn tussen de kerken van Moerkapelle en Moordrecht werd een raster ontworpen met daarin "blokken" van ongeveer 800 x 800 meter. De sloten eromheen worden "tochten" genoemd. Op enkele plaatsen na is het raster in oude staat bewaard gebleven.

Ook omdat door intensieve veenwinning een diep meer ontstond met de nodige risico's, is in 1825 begonnen met het droogleggen van het gebied. Met behulp van dertig molens werd de polder leeggemalen vanuit een ringvaart en in 1840 was de klus geklaard. Veertig jaar later namen stoomgemalen (voor het eerst gebruikt in de Zuidplaspolder) de taak van de molens over om de waterstand te regelen. Tegenwoordig staan er elektrische gemalen.

Bij Nieuwerkerk aan den IJssel ligt het Laagste punt van Nederland op 6,76 meter onder NAP.

De Zuidplaspolder staat een grote gedaanteverandering te wachten. Het gebied is aangewezen als studielocatie voor de laatste grote stadsuitbreiding van Nederland. In het gebied liggen al de A12 en A16, de spoorlijnen Gouda-Den Haag en Gouda-Rotterdam en de HSL. De metro van Rotterdam heeft zijn eindpunt in Nesselande, aan de rand van de polder en de geplande uitbreiding van de Randstadrail van Zoetermeer naar Rotterdam (ZoRo-lijn) schampt de polder aan de westzijde. Aan de oostzijde van Zoetermeer ontstaat op die manier een nieuw vervoersknooppunt, waar de A12, A16, ZoRo-lijn, HSL en de spoorlijn Gouda-Den Haag samen komen. Door al deze aanwezige infrastructuur te upgraden en uit te breiden is de zuiplaspolder bij uitstek geschikt voor verdere verstedelijking.

Het is niet de bedoeling dat er een nieuwe stad wordt gebouwd, maar dat de omliggende steden mogen uitbreiden in de polder. In de meest extreme variant (Zoetermeest genaamd) zou Zoetermeer uitgroeien tot de 5e stad van Nederland. Behalve woningen moeten er ook bedrijven, kassen en veel groen komen. Aan de noordzijde komt het nieuwe Bentwoud, wat loopt van Zoetermeer tot Waddinxveen

bron: Wikipedia