Levensgevaarlijke schimmels

Wetenschappers spreken van een tikkende tijdbom: schimmels die gevaarlijk zijn voor de volksgezondheid. Het worden er steeds meer en door toenemend gebruik van bestrijdingsmiddelen wereldwijd worden ze ook nog eens resistent. Wat kunnen we hier aan doen?

Bij alle commotie over antibiotica-resistente bacteriën is er nog weinig aandacht voor een vergelijkbaar probleem: fungicide-resistente schimmels. De laatste 10 jaar worden in ziekenhuizen steeds vaker stammen van de schimmel Aspergillus fumigatus aangetroffen die resistent zijn tegen de groep van azool-fungiciden. Deze stammen kunnen niet meer worden bestreden en zijn oorzaak van een scala van ziektebeelden, variërend van allergie tot levensbedreigende infecties. 

Waar komen deze stammen vandaan? Azolen worden onder meer gebruikt tegen huidinfecties bij dieren, in schoonmaakmiddelen, siliconenkit in badkamers, behangplaksel, shampoo en cosmetica. In de gezondheidszorg wordt jaarlijks ca. 400 kilo azolen gebruikt. Dat is peanuts vergeleken met de 130.000 kg die wordt gebruikt in de plantaardige landbouwsectoren. Vooral in wintertarwe, suikerbiet en tulp worden veel azolen ingezet.

Al met al is de land- en tuinbouw waarschijnlijk de belangrijkste bron van resistente stammen. Maar ook de glastuinbouw vanwege de hogere en meer constante temperaturen. Dat lijkt des te interessanter omdat dit temperatuurregime meer lijkt op dat in huizen en gebouwen, waaronder ziekenhuizen. 

Hoe komen deze schimmels of hun sporen in ziekenhuizen terecht? In theorie kan dat via drie routes: de voedselketen, contact en de lucht. De laatste route lijkt het belangrijkst, want de schimmel wordt op veel plaatsen aangetroffen, met name in aarde, stof, plantenresten en compost. Sporen worden over grote afstanden verspreid door de wind. Mensen kunnen dus op tal van manieren worden besmet.

Het RIVM is een onderzoek gestart