Landen sluiten akkoord om ontbossing tegen te gaan, plus reacties

Honderd landen, waaronder Nederland, hebben een akkoord bereikt om tegen het einde van dit decennium ontbossing te beëindigen evenals bodemdegradatie. De landen trekken daarvoor miljarden uit. De afspraak die op de klimaattop in Glasgow bekend is gemaakt, wordt gesteund door de leiders van bosrijke landen als Brazilië, Rusland, Canada, Indonesië en Congo.

De landen die meedoen bezitten 85 procent van de bossen wereldwijd. Het gaat om een gebied van zo'n 34 miljoen vierkante kilometer. De Britse premier Boris Johnson, die gastheer is van de klimaatconferentie COP26, noemt de deal "een mijlpaal om de bossen op aarde te beschermen en te herstellen". Elke minuut gaat nu een gebied van zo'n 27 voetbalvelden verloren door ontbossing.

Om de belofte waar te maken wordt tot 2025 omgerekend 10,2 miljard euro aan publiek geld uitgetrokken. Daarnaast zal ook 6,2 miljard euro aan privaat geld worden geïnvesteerd. Nederland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Noorwegen en een aantal filantropische instellingen zijn ook overeengekomen om 1,5 miljard euro direct te investeren in inheemse volkeren om bossen te beschermen.

Ook hebben meer dan dertig financiële instellingen, waaronder verzekeraars en vermogensbeheerders als Aviva, Schroders en Axa, aangegeven te willen stoppen met investeringen in activiteiten die verband houden met ontbossing. Ongeveer eenzelfde aantal landen zegt de handel in palmolie, soja en cacao een halt toe te willen roepen. Veel bos wordt gekapt om dergelijke producten te kunnen verbouwen.

Dat ook Brazilië meedoet betekent goed nieuws voor de Amazone, het grootste tropische regenwoud op aarde. Daar is op grote schaal bos gekapt ten behoeve van landbouw. De afspraak die nu gemaakt is, is omvattender dan een eerdere deal die veertig landen in 2014 hebben gesloten. Ook toen werd afgesproken om ontbossing tegen 2030 te beëindigen en tegen 2020 te hebben gehalveerd.

De Milieudefensie noemt het ontbossingsakkoord de zoveelste loze belofte. Zonder bindende regelgeving voor bedrijven en financiële instellingen die ontbossing financieren wordt het volgens campagneleider Wouter Kolk van Milieudefensie niets: "De tijd van vrijwilligheid is voorbij." Hij pleit voor een klimaatplicht voor bedrijven. "Die kan bedrijven dwingen te gaan produceren in de lijn van de milieu-afspraken van Parijs en te stoppen met ontbossen", aldus Kolk. "Er is wat ons betreft maar een rechtmatige eigenaar van het bos, en dat zijn de mensen die daar wonen en de bossen al generaties lang beheren en beschermen."

Het Wereld Natuur Fonds (WNF) noemt het "fantastisch nieuws dat meer dan honderd wereldleiders samen achter één sterke belofte staan: geen ontbossing meer vanaf 2030". Maar belofte maakt schuld, vindt de organisatie. "Om te zorgen dat ontbossing over krap negen jaar verleden tijd is, moet er nú al actie worden ondernomen." 2030 is volgens het WNF te ver weg voor gebieden als de Amazone. "Komt er geen actie, dan bestaat het risico dat regenwoud verandert in verdroogde savanne en dat heeft drastische gevolgen voor het klimaat wereldwijd."

Ook Greenpeace Nederland is teleurgesteld dat de afspraak om "bosvernietiging" te voorkomen niet bindend is gemaakt. "Het betekent dat er wereldwijd nog bijna een decennium doorgekapt mag worden. Daarom voelt de Braziliaanse president Bolsonaro zich zo goed over het ondertekenen van deze nieuwe deal." Die is veel te vrijblijvend volgens campagneleider Sigrid Deters.

De ontbossing in de Amazone zal gewoon doorgaan als landen als Nederland niet tegelijkertijd hun voetdruk verkleinen. Het betekent volgens haar dat er snel een zogenoemde EU-Bossenwet ingevoerd moet worden.

Bron: ANP