Laatste minuten van een Konikveulen - Henny Radstaak

Het het laten zien – of in dit geval laten horen – van het doden van een dier, daar maak je je natuurlijk niet populair mee. Waarom willen wij dat dan per sé op de radio laten horen? Omdat het de werkelijkheid is. Dit is natuur in Nederland.
Een paar jaar geleden bleek er geen maatschappelijk draagvlak te zijn voor ‘de natuur z’n gang laten gaan’, en dus voor het laten lijden – zo daar al sprake van is - van verzwakte en stervende edelherten, heckrunderen en konikpaarden. Dus kwam er onder leiding van een internationale commissie en met instemming van dierenwelzijnsorganisaties een compromis uit de bus: dieren die nog te zwak zijn om op te staan, zich afzonderen van de rest van de kudde en/of nauwelijks meer reageren, krijgen van boswachters van Staatsbosbeheer de kogel.
Ik mag mee met Jan Griekspoor, die dagelijks het gebied intrekt en het gedrag van de dieren exact kan inschatten. We zien talloze gezonde beesten, grote groepen herten en koniks, een paar heckrunderen die aan het riet staan te vreten. Weinig aan de hand. Maar onderweg spot ik ook karkassen van herten die eerder geschoten zijn en die dienen als voedsel voor kraaien, allerlei insecten, vossen en natuurlijk de zeearend die in het gebied broedt.
Na een tijdje rondrijden – de inspectie gebeurt vanuit de auto, dat zorgt voor de minste verstoring – zien we een ernstig verzwakt konikpaard. “Een veulen nog”, ziet Jan Griekspoor meteen. Het ligt op de grond, doet een paar pogingen om op te staan maar valt telkens weer tegen de vlakte. “Juist jonge dieren zijn lichamelijk gericht op groei en niet op het opbouwen van vetreserves”, legt Jan uit. Zo komt het dat sommige dieren die het niet redden, nog erg jong zijn. De natuurlijke selectie. Niet de boswachter of beheerder bepaalt of een dier het overleeft, maar het voedselaanbod. Een kleine kans dat dit veulen het nog langer dan een dag uithoudt. Jan pakt het geweer dat achter in z’n auto ligt. Hij laadt het met een – loodvrij – patroon en richt op het hoofd van het paard. Met een gedempte knal komt er een einde aan het leven van het konikveulen. Nog een paar stuiptrekkingen van de spieren en het is gebeurd. Geen fijn gezicht, maar ik bedenk me dat dieren in de bio-industrie – wat voor vlees staat er bij u vanavond op tafel? – een veel en veel slechter leven hebben.

27 maart 2009, Henny Radstaak