Kwetsbaar schelpdierrif bij Schiermonnikoog bedreigd door gaswinning

Op nog geen 20 kilometer boven Schiermonnikoog dreigt een uniek en net hersteld schelpdierrif te verdwijnen door aardgaswinning. Mijnbouwbedrijf ONE-Dyas is van plan pal naast het rif en midden op unieke stenenriffen een boorplatform te bouwen. Het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL), ARK Natuurontwikkeling, de Waddenvereniging, Greenpeace, Natuurmonumenten en Vrije Horizon Schiermonnikoog hebben de handen ineengeslagen om dit te voorkomen en hebben een gezamenlijke visie geschreven en ingediend waarmee het plan van tafel moet. Een boorplatform is een grote bedreiging voor de natuur en helemaal in dit unieke gebied met bedreigde leefgebieden en soorten. Gaswinning op deze plek zal vrijwel zeker het einde betekenen van het onlangs door WWF-NL en ARK herstelde schelpdierrif. 

De zienswijze die het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL), ARK Natuurontwikkeling, de Waddenvereniging, Greenpeace en Vrije Horizon Schiermonnikoog indienen bij de overheid op deze voorgenomen aardgaswinning, moet een dikke streep door de plannen zetten. Het is vervolgens aan de minister van Economische Zaken en Klimaat om te beslissen of het bedrijf een vergunning krijgt. De organisaties zien deze start van een mogelijk langlopende juridische procedure als onvermijdelijk, nadat eerdere bezwaren aan het bedrijf en overheid genegeerd zijn.

Emilie Reuchlin, WWF-NL: “Het oesterrif herstelproject is een groot succes: de platte oesters overleven, groeien en planten zich voort, ze vervullen een riffunctie en de biodiversiteit neemt toe. Herstel van riffen gaat niet samen met het aanboren van fossiele brandstoffen, het bouwen van gaspijpleidingen en platforms, uitvoeren van seismische tests, drillen, dumpen van boorgruis, zware metalen en andere schadelijke mijnbouwpraktijken.”

Karel van den Wijgaard, ARK Natuurontwikkeling: “Je kunt als overheid ook meteen geld door de afvoer spoelen. Met natuurorganisaties afspreken dat zij een natuurgebied kunnen herstellen en beschermen en vervolgens doodleuk toestemming geven voor gaswinning. Dat is vernietiging van kapitaal en natuur in optima forma. Daarom vinden we de winning van gas op deze plek gekkenwerk. Het zou de overheid sieren als ze een statement maken. Hier geen gaswinning, dit is beschermd gebied. Punt!”

De beoogde locatie van de gaswinning bevindt zich in het gebied Borkumse Stenen, in het Nederlandse deel van de Noordzee. Midden in beschermde gebieden en op unieke rifstructuren: stenen die begroeid zijn met koralen, anemonen en sponzen. De overheid heeft in 2017 toegezegd het gebied te zullen beschermen en heeft natuurbeschermingsorganisaties in 2018 een vergunning verleend om natuur te ontwikkelen in dit gebied. Oesterriffen en stenenriffen zijn bedreigd en zeldzaam in de Noordzee. Ook schaadt deze voorgenomen gaswinning bedreigde en beschermde diersoorten, zoals de bruinvis, de kabeljauw en de parelduiker. Door geluidsoverlast boven- en onderwater, de effecten van lozingen en verontreinigingen met zware metalen en het verlies van leefgebied. 

In het Noordzee Akkoord hebben natuurbeschermingsorganisaties met de overheid en de olie- en gassector afspraken gemaakt en zich gecommitteerd aan minimale impact van gas op natuur en afname van gas in beschermde zeegebieden. Het plan van ONE-Dyas voldoet niet aan deze voorwaarden. Deze casus vormt hiermee een lakmoesproef voor het NZA, zo stellen de natuurorganisaties.

Directeur Waddenvereniging, Lutz Jacobi: “De Waddenzee heeft ‘een slechte staat van instandhouding’ rapporteerde de Minister van LNV al in 2019 aan de Europese Commissie.  Dat krijg je als overheden een vergunning afgeven zonder te kijken naar de steeds groter wordende stapeling van effecten op het kwetsbare Wad. De Waddenzee en de Noordzee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden als leefgebied voor beschermde soorten. Als dit grote gaswinningsproject project toch een vergunning krijgt, helpt dat zeker niet om die toch al slechte staat van instandhouding te verbeteren. Het is beter nu eerst goed onderzoek te doen naar die stapeling en daarna pas te kijken of de natuur dit soort grote projecten eigenlijk nog wel aankan.”

“We roepen de overheid op de aanvraag voor deze vergunning van tafel te vegen en werk te maken van bescherming van dit gebied. Wie haalt het in zijn hoofd om midden in de biodiversiteits- en klimaatcrisis kwetsbare riffen en bedreigde diersoorten te vernietigen? Geef natuur de ruimte en herstel riffen: dat geeft biodiversiteit een boost en vormt een buffer voor klimaatverandering. Goed voor de planeet, goed voor ons. Dát is waar de overheid in moet investeren.” aldus Reuchlin.

Bron: Wereld Natuur Fonds