Kwaliteit natuurgebieden is verbeterd, behalve in agrarisch gebied.

In de natuurgebieden is de natuurkwaliteit de afgelopen jaren gemiddeld gezien verbeterd. De perspectieven voor agrarisch en particulier natuurbeheer zijn echter beperkt. Agrarisch natuurbeheer zou effectiever zijn als het zich richt op landschapsbehoud in nationale landschappen, of wordt uitgevoerd aan de randen van, of in samenhang met, natuurgebieden. De(inter)nationaal afgesproken en gewenste natuurkwaliteit lijkt alleen in natuurgebieden haalbaar. Wel dient dan in veel gebieden het oppervlak natuur te worden vergroot en de milieukwaliteit verder te worden verbeterd. Het natuurbeheer zal ook aan effectiviteit winnen als de complexiteit van de huidige subsidieregelingen wordt verminderd door harmonisatie. Dit staat in de Ecologische evaluatie regelingen voor natuurbeheer van het Milieu- en Natuurplanbureau die vandaag uitkomt.

Natuurkwaliteit bij agrarisch natuurbeheer beperkt Al decennia gaat de natuurkwaliteit in het agrarisch gebied achteruit. Inmiddels wordt al bijna dertig jaar agrarisch natuurbeheer gesubsidieerd, momenteel op circa 8 van het landbouwareaal. De boeren komen voor het grootste deel de afspraken van de subsidievoorwaarden na. De weidevogelstand blijft echter gemiddeld genomen nog steeds achteruitgaan, overigens niet alleen graslanden zijn bloemrijker geworden, maar de uiteindelijk gewenste natuurkwaliteit komt niet of nauwelijks dichterbij. Bovendien houden veel boeren het agrarisch natuurbeheer maar enkele jaren vol. Dit beperkt de effectiviteit ook. Direct naast een natuurgebied kan agrarisch natuurbeheer effectiever zijn, omdat agrarisch natuurbeheer dan een buffer kan vormen rond natuurgebieden tegen milieuverslechtering veroorzaakt door intensieve landbouw.

Perspectieven voor particulier natuurbeheer beperkt De ambitieuze beleidsdoelstelling om in 2018 ruim 42.000 ha nieuwe natuur in particulier beheer te realiseren op voormalige landbouwgrond grond, lijkt vooralsnog niet haalbaar. Bovendien dreigt met particulier natuurbeheer een grotere versnippering van natuurbeheer in de hand te worden gewerkt.

In natuurgebieden is de meestal al vrij hoge natuurkwaliteit de afgelopen jaren verbeterd. De beheerders voldoen in de meeste gevallen aan de eisen van de subsidieregelingen. De rijksambities voor natuurbescherming liggen echter hoger dan het niveau van de subsidieregelingen. Dat heeft te maken met (inter)nationale verplichtingen om bij te dragen aan behoud van natuur. Op meer dan de helft van het areaal van de natuurgebieden van Staatsbosbeheer en gebieden met subsidie van Programma Beheer (onder andere Natuurmonumenten), is de gewenste natuurkwaliteit nog niet gerealiseerd vanwege slechte milieukwaliteit of te kleine gebieden die geïsoleerd liggen ten opzichte van andere natuur. Het is nu aan de provincies om met hulp van het Rijk het voortouw te nemen om de milieukwaliteit en de grootte van de natuurgebieden nog aanzienlijk verder te verbeteren. Harmonisatie van de diverse regelingen voor beheer en behoud van natuur zal daar ook aan bij kunnen dragen.

Bron: ANP