Kritisch stikstofniveau te hoog

De norm voor de toegestane concentraties stikstof in de natuur moet op sommige plaatsen mogelijk verder naar beneden bijgesteld worden. Dat stelt Alterra na de ontwikkeling van een verbeterde methode om het effect van stikstof op een ecosysteem vast te stellen.

De berekening van de maximaal toelaatbare belasting voor een ecosysteem is tot nu toe gebaseerd op de voedselrijkdom van de bodem. Die wordt geschat aan de hand van aanwezige plantensoorten, die volgens het Ellenbergsysteem een indicatie geven van de hoeveelheid stikstof die in de bodem beschikbaar is.

Veel deskundigen twijfelen echter aan de betrouwbaarheid van deze methode, omdat daadwerkelijk gemeten concentraties van beschikbare stikstof ontbreken. Bovendien wordt op deze manier geen rekening gehouden met andere factoren die groeibeperkend zijn voor de flora, zoals de beschikbaarheid van fosfaat en kalium. Onderzoekers van Alterra hebben nu een methode ontwikkeld, waarbij het effect van stikstof op de natuur voorspeld wordt op basis van daadwerkelijk waargenomen lokale bodemfactoren. Dit leverde volgens de onderzoekers verrassende resultaten op.

Op graslanden waar fosfaat beperkend is voor de groei neemt de groei sneller toe als er meer stikstof beschikbaar is, dan op graslanden waar stikstof beperkend is. Op deze fosfaatgelimiteerde plaatsen is dus minder stikstof nodig voor dezelfde mate van groei. Dit zou betekenen dat op graslanden waar fosfaat de beperkende factor is, het kritische stikstofniveau lager zou moeten komen te liggen om te voorkomen dat het ecosysteem verandert.
De onderzoekers benadrukken dat deze beleidsconsequentie voortkomt uit een onderzoek op beperkte schaal. Bovendien is het nog maar de vraag of de resultaten bruikbaar zijn voor de praktijk. ‘In de praktijk halen we al niet de huidige kritische stikstofdeposities’, zegt onderzoeker Rolf Kemmers van Alterra. ‘Voor het beleid is het misschien wel goed om voorlopig één depositiefactor aan te houden en eerst die zien te realiseren, voordat we de doelen verder aanscherpen.’

Bron: Boomblad