Kraanvogel

Wetenschappelijke naam: Grus grus
Wat valt er op aan een kraanvogel:
- een slag groter dan de ooievaar.
- zeer lange poten en lange, dunne hals.
- grotendeels licht blauwgrijs verenkleed.
- in de lucht het vliegen met gestrekte nek en poten.
- formatie vlieger met af en toe een zweefpauze.
- download vogelzang (700Kb)

In voorjaar maken de kraanvogels een spectaculair balts op favoriete plaatsen, soms wel met honderden vogels. Met gestrekte hals en vaak gespreidde vleugels springen de vogels in de lucht, flapperen met de vleugels, buigen, pikken voorwerpen van de grond en gooien ze omhoog, staan stokstil in opgerichte houding en schudden daarna hun veren.

Van plantaardig materiaal maken de vogels een nesthoop. De kraanvogel broedt in afgelegen gebieden: moerassen en bossen, aan meren met rietvelden of langs rivieren met oeverbossen. In broedtijd is het verenkleed meestal met een roestbruine rug doordat het wordt ingewreven met modderig en ijzerhoudend veenwater. De in Nederland doortrekkende kraanvogels broeden in Scandinavië en overwinteren in Zuid-Spanje en noordelijk Afrika. Deze vogels pleisteren in enkele gebieden in Nederland: de Peel, het Dwingelderveld en het Leersumse veld zijn bekende pleisterplaatsen.

Sinds 2001 broedt de Kraanvogel weer in Nederland bv in het Fochteloërveen. Veel oude rustplaatsen zijn door bebouwing, ontginning of verstoring niet meer in gebruik. Een soortbeschermingsplan moet meer sturing geven aan het beheer van gebieden waar de kraanvogel pleistert en broedt.

De kraanvogel is het symbool voor lang leven, hoop, geluk en tevredenheid. Je moet geluk hebben om kraanvogels te zien. Ze trekken in het voorjaar, in de maand maart, over oostelijk Nederland en Limburg. De prachtige elegante verschijning van zo’n groep vliegende en zwevende grote vogels in V vorm met een triomfantelijk geluid is een geluk. In ons land zie je kraanvogels maar er zijn hier en daar wel plekken waar ze ’s avonds naar beneden komen om te overnachten, maar die liggen goed verstopt in het veen en zijn moeilijk te benaderen zonder dat de vogels verstoord worden.

De kraanvogel is de enige grote vogel is die in ordelijke formaties vliegt en af en toe zweefpauzes in acht neemt. Ze vormen ook altijd een ordelijke V of een lange sliert, net als ganzen. De lange slanke nek wordt tijdens het vliegen gestrekt gehouden en de poten steken ver achter uit het lichaam.

Ganzen zijn ook echte formatievliegers, maar die zweven nooit. Daar zijn ze veel te zwaar voor. Ooievaars hebben nog nooit van formatievliegen gehoord. Die vormen wel groepen maar die hangen als los zand aan elkaar, zweven en draaien door elkaar heen. Aalscholvers vliegen eigenlijk net een beetje als kraanvogels. In formatie of lange slierten en af en toe even een zweefpauze. Maar de kraanvogels zijn veel groter.

Luister ook naar de reportage over de kraanvogel met Nico de Haan in het Fochteloërveen:
- Uitzending 13 maart 2005

Voor nog meer vogels in deze serie:
- Ontdek de vogeltrek

Links:
- Vogelbescherming