Knuffelende dassen kijken vanuit je luie stoel

Alles weten en zien over hoe dassen leven? Dat kan nu! Het wel en wee van twee dassenfamilies op de Utrechtse Heuvelrug is op de voet te volgen. Vrijwilligers van de dassenwerkgroep van de Vereniging voor Dorp en Natuur Amerongen - Leersum laten op de facebookpagina ‘Dassen van de Heuvelrug’ de beelden zien van cameravallen die zij hebben opgehangen bij dassenburchten in bossen van Staatsbosbeheer en het Utrechts Landschap. Roald van Stijn van de dassenwerkgroep: “je ziet hoe de jongen opgroeien en hoe ze met elkaar stoeien en knuffelen. We hebben ook meegemaakt dat een jong van een van de burchten is verdwenen. Het is net een soap!”

Dassen leven met hun gezin in een burcht, onder de grond, met gemiddeld 3 dassen per burcht, met alleen in echt uitzonderlijke gevallen grote ‘clans’ van wel 6 tot 8 dassen. Zo’n burcht bevindt zich vaak in het bos en kent vele ingangen, soms wel meer dan tien. In de schemering komen de dassen uit hun burcht. “Je ziet ze op de camerabeelden dan vaak eerst even stoeien met elkaar en hun vacht verzorgen”, vertellen de leden van de dassenwerkgroep. Daarna gaan ze de omgeving in, op zoek naar voedsel, tot op een afstand van twee tot vier kilometer van hun burcht. De das gaat niet in winterslaap, maar is tijdens koudere periodes minder actief. Soms blijft hij dan dagenlang in de burcht.De dassenburchten vormen een soort ‘knooppunten’ in het bos, omdat de paden die dassen lopen, de zogeheten wissels, ook door andere zoogdieren gebruikt worden. Op de camerabeelden zijn dan ook niet alleen dassen te zien, ook vossen, reeën, boommarters, een kerkuil en een grootoorvleermuis.

‘De dassen van de Heuvelrug’ is een project waarmee de vrijwilligers het publiek willen laten kennismaken met de levenswijze van dassen. Ze willen hiermee de bescherming en acceptatie van de dassen te vergroten. “De das ligt nog wel eens onder vuur”, vertelt Ronald Stiefelhagen, natuurfotograaf en een van de vrijwilligers. “Hij wordt vaak gezien als een dier dat met prooien sleept en ziektes overbrengt. Dat beeld klopt helemaal niet. Dassen zijn slechte jagers. Regenwormen vormen het belangrijkste voedsel van de das.” 

Natuurlijk gebeurt het dat dassen schade aan bijvoorbeeld maïsakkers aanrichten. Maar volgens Ronald Stiefelhagen is die schade zeer beperkt en kunnen boeren daarvoor een beroep doen op het Faunafonds. Toch gebeurt het helaas wel eens dat er moedwillig dassenburchten worden vernield. “Eén keer had ik twee mannen op de camera, die goed hoorbaar stonden te overleggen over jachthonden die ze de burcht in wilden jagen. In zo’n geval doen we wel aangifte, het gaat om verstoring van een beschermde diersoort.”

Chris Achterberg, ook van de dassenwerkgroep, is zoogdieronderzoeker. Volgens hem brengen de cameralbeelden, die nu vanaf april 2019 opgenomen worden, ook nieuwe feiten over de das aan het licht. Uit de beelden blijkt bijvoorbeeld dat een van de dassenfamilies in de zomer een paar weken ‘met zomervakantie’ was. “De dassen hebben zich echt een paar weken niet laten zien bij hun burcht en we weten eigenlijk niet waar ze hun zomervakantie hebben doorgebracht”, vertelt Chris. Elke maand tonen de mannen van de werkgroep op Facebook een korte video met de hoogte en dieptepunten van deze twee dassenfamilies.