KNAW: geef snel meer prioriteit aan 'planetaire gezondheid'

De gezondheidsrisico's die ontstaan door klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en milieuvervuiling moeten dringend meer prioriteit krijgen in het wetenschappelijk onderzoek. Die boodschap staat centraal in een donderdag verschenen rapport van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het instituut heeft een overzicht gemaakt van belangrijke onderzoeksvragen waar wetenschappers "mee aan de slag moeten".

Het onderzoeksgebied waarin gezondheid en milieuproblematiek bij elkaar komen staat bekend als planetary health, planetaire gezondheid in het Nederlands. De KNAW stelt vast dat dit soort onderzoek nog "in de kinderschoenen staat". Daar moet iets aan worden gedaan, stelt de prominente wetenschappelijke club, want door klimaatverandering en andere milieuproblemen kunnen nog eind deze eeuw miljarden mensen te maken krijgen "met ernstige gezondheidsrisico’s door hitte, overstromingen, voedseltekorten, infectieziektes, migratie en conflicten".

Vooral indirecte gezondheidseffecten zijn vaak lastig te onderzoeken. Omdat de impact potentieel zo groot is, vindt de KNAW het wel heel belangrijk dat dit gebeurt.

Belangrijke onderzoeksvragen waar de academie aan denkt zijn bijvoorbeeld: "Welk effect hebben klimaatverandering, ontbossing en verlies van biodiversiteit op de verspreiding van infectieziekten? Hoe kan een samenleving zich aanpassen aan extreem weer, stijging van de zeespiegel en andere klimaatrisico’s? En hoe kunnen internationale milieuverdragen een positieve rol spelen in het Nederlands gezondheidsbeleid?"

Samenwerking tussen wetenschappers uit verschillende disciplines is volgens de opstellers van het rapport "essentieel". De KNAW vindt dat "een breed onderzoeksnetwerk" rond planetary health moet worden opgezet. De oproep om meer aandacht aan het thema te geven is zowel gericht aan universiteiten en universitaire medische centra als aan onderzoeksfinanciers. Die hebben "hun prioriteiten nog onvoldoende aan deze nieuwe realiteit aangepast", klinkt het.

Een ander advies aan de gezondheidszorg is om de eigen verduurzaming te versnellen. Want de zorgsector draagt zelf ook fors bij aan de uitstoot van broeikasgassen, afvalproductie en milieuvervuiling. Duurzaamheid moet ook "serieus mee gaan wegen" in de behandelopties.

Bron: ANP