'Kernenergie laat Nederland nu koud'

Kernenergie roept tegenwoordig minder emotie op dan in de jaren tachtig. ,,Toen stond kernenergie synoniem voor kernbewapening en het einde van de wereld. Dat is nu niet aan de orde'', zei historicus Jouke Turpijn (Universiteit van Amsterdam) woensdag. Duitsers reageren volgens de wetenschappers heftiger op de dreigende kernramp in Japan, omdat er in hun land nu eenmaal meer kerncentrales zijn. ,,Ook hebben de oosterburen een radicalere protestcultuur die vermengd is met het burgerlijke leven over dit specifieke onderwerp. Denk bijvoorbeeld aan reformwinkels.''

Ongeveer driehonderd mensen liepen woensdag een stille tocht in Middelburg uit protest tegen kernenergie. De demonstranten hielden halt bij Delta, eigenaar van de kerncentrale in Borssele en initiator van een nieuwe centrale, om een petitie aan te bieden. Er was later een minuut stilte voor de slachtoffers van de ramp in Japan.

In Nederland laait de discussie over kernenergie regelmatig op met kleinschalige protesten. Het verbaast Turpijn dat de demonstranten woensdag naar de stille tocht als actiemiddel grepen. ,,Dat is bij uitstek een instrument waarmee mensen protesteren tegen zinloos geweld. Demonstraties tegen kernenergie zijn juist vaak lawaaiig'', aldus de geschiedkundige, die onderzoek doet naar politiek gedrag van Nederlanders in de jaren tachtig. Toen protesteerden veel Nederlanders tegen kernenergie.

De historicus vindt het ook vreemd dat milieuorganisatie Greenpeace niet heeft meegedaan met het protest. De milieuclub, die in de jaren tachtig radicale acties voerde tegen onder meer tegen kernproeven, gaat steeds minder de barricaden op en praat steeds meer met de politiek. Turpijn: ,,Dat geldt voor de meeste milieuorganisaties. Radicale actiemiddelen als blokkades worden steeds minder gebruikt. Hierdoor kunnen wel veel meer mensen sympathie opbrengen voor de antikernenergiebeweging.''

Turpijn stelt dat Nederland ongeveer dertig jaar geleden een radicale antikernenergiebeweging kende. Zo werd het gebied rond de kerncentrale in het Gelderse Dodewaard, inmiddels alweer gesloten, een paar keer bezet door duizenden demonstranten.

Volgens Turpijn was de kernramp in Tsjernobyl in 1986 een keerpunt in de acties tegen kernenergie. ,,Vreemd genoeg bleven grote demonstraties tegen kernenergie uit. Aan media-aandacht was namelijk geen gebrek.'' Turpijn vermoedt dat dat komt omdat de Nederlandse politiek altijd veel oor heeft gehad voor de angst voor kernenergie. ,,De PPR, GroenLinks (waarin de PPR opging) en de PvdA vertolkten de gevoelens van tegenstanders van kernenergie. Ministers waren bereid te luisteren.''

Nu het huidige centrumrechtse kabinet een tweede kerncentrale in Borssele wil, verwacht Turpijn dat de protesten tegen kerncentrales weer kunnen oplaaien. ,,Het is nog te vroeg om voorspellingen te doen, maar het protest kan heftiger worden. Ik ben ook benieuwd of de internetcommunity zich gaat roeren.''

Bron: ANP