Advocaat van de natuur en spreekbuis van het milieu.
Kennismaking met de wonderlijke wereld van plankton
•
De Verenigde Naties hebben 22 mei uitgeroepen tot Wereldbiodiversiteitsdag met als thema Water en Biodiversiteit. Dr. Katja Peijnenburg vertelt op deze dag in Naturalis Biodiversity Center over haar planktononderzoek.
Peijnenburg laat op Wereldbiodiversiteitsdag een breed publiek kennismaken met de wonderlijke wereld van plankton. Ze vertelt over haar expeditie op de Atlantische Oceaan van vorig jaar en over haar verwondering over de heel diverse planktonbeestjes. Peijnenburg is zeebiologe en is gespecialiseerd in de evolutie van zeedieren. Ze bestudeert onder ander vleugelslakjes en pijlwormen, haar favoriete planktondieren. De lezing, geschikt voor 8 jaar en ouder, is om 14.00 uur in zaal LiveScience in Naturalis en is gratis bij te wonen met toegangsbewijs van het museum.
Wonderlijke beestjes
Vorig jaar voer Katja Peijnenburg zeven weken lang over de Atlantische Oceaan om planktondiertjes te vangen. Ze is gespecialiseerd in de evolutie van zeedieren en kwam er al gauw achter dat je grote vragen beter kunt oplossen door kleine dieren te bestuderen: plankton. Ook al heeft ze vele uren plankton bestudeerd onder de microscoop, ze blijft zich verwonderen over de vreemde kleine beestjes met rare vormen die ze in haar netten vangt. Tijdens de lezing vertelt ze hier alles over.
Vorig jaar voer Katja Peijnenburg zeven weken lang over de Atlantische Oceaan om planktondiertjes te vangen. Ze is gespecialiseerd in de evolutie van zeedieren en kwam er al gauw achter dat je grote vragen beter kunt oplossen door kleine dieren te bestuderen: plankton. Ook al heeft ze vele uren plankton bestudeerd onder de microscoop, ze blijft zich verwonderen over de vreemde kleine beestjes met rare vormen die ze in haar netten vangt. Tijdens de lezing vertelt ze hier alles over.
Snelle evolutie van plankton
Een van de soorten waar Peijnenburg zich op richt zijn de vleugelslakken met hun fragiele kalkschelpjes. Die schelpjes zouden snel oplossen in zuur water. Het tempo en de ernst van de verzuring zijn in 50 miljoen jaar niet meer zo groot geweest. “De oceanen veranderen in rap tempo, maar een belangrijke schakel in de voedselketen - het plankton - kan mogelijk snel mee veranderen”, vertelt Peijnenburg. Deze maand wordt een onderzoek waaraan zij heeft bijgedragen gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Ecology & Evolution waarin wordt gesteld dat plankton veel sneller kan evolueren dan altijd gedacht. “Al met al is dit een optimistische boodschap.”
Plankton zou zich ook mogelijk veel specifieker aanpassen aan bepaalde leefgebieden in de oceanen dan we dachten. Ongeveer 15 jaar geleden dachten veel onderzoekers nog dat het plankton heel gemakkelijk met elkaar mengt over hele grote afstanden. Peijnenburg: “Ik noem dat wel eens de ‘één pot nat hypothese’, en die kan wat mij betreft overboord.”
Een van de soorten waar Peijnenburg zich op richt zijn de vleugelslakken met hun fragiele kalkschelpjes. Die schelpjes zouden snel oplossen in zuur water. Het tempo en de ernst van de verzuring zijn in 50 miljoen jaar niet meer zo groot geweest. “De oceanen veranderen in rap tempo, maar een belangrijke schakel in de voedselketen - het plankton - kan mogelijk snel mee veranderen”, vertelt Peijnenburg. Deze maand wordt een onderzoek waaraan zij heeft bijgedragen gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Ecology & Evolution waarin wordt gesteld dat plankton veel sneller kan evolueren dan altijd gedacht. “Al met al is dit een optimistische boodschap.”
Plankton zou zich ook mogelijk veel specifieker aanpassen aan bepaalde leefgebieden in de oceanen dan we dachten. Ongeveer 15 jaar geleden dachten veel onderzoekers nog dat het plankton heel gemakkelijk met elkaar mengt over hele grote afstanden. Peijnenburg: “Ik noem dat wel eens de ‘één pot nat hypothese’, en die kan wat mij betreft overboord.”
Bron: Naturalis Biodiversity Center
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Maandag, woensdag en vrijdag versturen wij je alle informatie uit de radio en tv-uitzending en het laatste internetnieuws.
