Kegelspin: spin van het jaar 2016

De spin van het jaar 2016 is de Kegelspin, Cyclosa conica . In heel Europa wordt aan het onderzoek aan deze Spin van het jaar 2016 aandacht geschonken. De kegelspin behoort tot de familie van de wielwebspinnen, waartoe ook de meest bekende spin van ons land, de kruisspin, behoort. Een soortenrijke familie, vooral in de tropen en subtropen.

De kegelspin is gemakkelijk herkenbaar aan zijn lichaamsvorm en aan zijn web. Het achterlijf vertoont bij deze soort een verlenging boven de spintepels, een knobbelvormige uitstulping, die leidde tot de Nederlandse naam Kegelspin. Bovendien hangt de spin heel karakteristiek in zijn wielweb, kop omlaag zoals alle wielwebspinnen, met boven en onder zich een smalle strook met wat stukjes blad of takjes en soms ook prooiresten. Dat maakt het web van de spin opvallend en herkenbaar.

De spin bouwt zijn verticale web meestal op ooghoogte tussen dicht opeen staande stammen of in gevorkte stammen, zowel in loof- als coniferenbos, soms ook op hagen en struiken. De soort is niet echt zeldzaam in dergelijke situaties. Er komt nog een tweede – veel zeldzamere soort – in ons land voor, Cyclosa oculata , die zes knobbels op de rug en het uiteinde van het achterlijf heeft en daardoor niet met deze soort is te verwarren.

De vorm van het dier en de extra “versiering” in het wielweb, maken de herkenning gemakkelijk. Het dier meet in volgroeide toestand en de poten meegerekend een kleine centimeter, maar de mannetjes zijn iets kleiner. Als je in het web blaast gaat de spin trillen. Het is een donker gekleurde soort zonder opvallende patronen, dus de vorm van het achterlijf is het beste kenmerk. De dieren zijn van het voorjaar tot in de herfst te vinden.

De “Spin van het Jaar” is een project van de Europese Arachnologische Vereniging en is bedoeld om ieder jaar aandacht te vragen voor deze wat onbekende groep van dieren. Op deze manier worden er ook verspreidingsgegevens verzameld, zodat aan het eind van het jaar de soort wat beter op de kaart kan worden gezet. Beschrijving van de omstandigheden van de plaats waar een web werd gezien levert bovendien inzicht in de eisen die deze soort aan zijn omgeving stelt, zoals type bos, hoogte en omvang van het web en de aard van de partikeltjes die in het web werden opgenomen.

Spin van het Jaar

De keuze van de Spin van het Jaar komt democratisch tot stand via voorstellen uit alle Europese landen, waarna een commissie hieruit vijf soorten selecteert, waaruit per land een soort wordt gekozen. Het is een jaarlijks terugkerend project van de European Society of Arachnology. Een belangrijk criterium voor de ‘Spin van het jaar’ is dat de soort in alle landen van Europa moet voorkomen, omdat anders immers sommige landen uitgesloten zouden worden. Het doel van het project is om ieder jaar het onderzoek aan één spinnensoort te stimuleren en voor heel Europa nieuwe gegevens te verzamelen, over verspreiding, maar ook over de biologie van de soort. Op die manier wordt ook aandacht gevraagd voor spinnen in het algemeen.

Bron: Naturalis Biodiversity Center