Jonge dassen op burcht (met filmpje)

De eerste jonge dassen zijn boven de grond. Bij het uitlezen van een cameraval in Drenthe werden op 18 april voor het eerst twee jonge dasjes vastgelegd (zie filmpje).

Niet te houden
Er wordt vanuit gegaan dat jonge dassen voor het eerst af en toe boven de grond komen als ze een week of acht oud zijn. Echt zichtbaar worden ze bij de leeftijd van ongeveer twaalf weken als ze volop in de schemering actief zijn. In deze periode zijn ze erg speels en bijna ‘niet te houden’ voor de ouders. Althans zo lijkt het. Ze dagen voortdurend hun broertjes of zusjes uit voor een potje ravotten. Ook de ouders worden geregeld ‘gedwongen’ mee te doen aan het spel.

Verhuizen
Uit observaties in de afgelopen jaren is gebleken dat in deze eerste bovengrondse periode vooral de moeder actief is met de jongen. Bij het uittreden van de burcht zekert de moeder de omgeving langdurig, ook als de jongen al boven de grond zijn. Opvallend is dat de man zich vaak pas later bij het gezelschap voegt of helemaal niet op de burcht aanwezig is. Meerdere malen is vastgesteld dat de man in deze periode zelfs verhuist naar een bijburcht.

Dassengedrag
In de weken hierna beginnen de jonge dassen geleidelijk steeds meer het gedrag van volwassen dieren over te nemen. Dat begint met het zelfstandig zoeken van voedsel in de nabije omgeving van de burcht, net als het verzamelen van nestmateriaal en het zogenaamde geurmarkeren. Bij de leeftijd van 16 weken vertonen ze al het hele spectrum aan volwassen dassengedrag. Vervolgens neemt de interactie met andere volwassen dassen - als die er zijn - uit de groep toe. De rol van de moeder wordt steeds minder belangrijk, al is zij wel diegene met wie ze hun eerste uitstapjes verder buiten de burcht maken.

Zeldzaamheid
Over de overleving van de jongen zijn in Nederland maar weinig gegevens verzameld. Uit onderzoek in het Engelse Sussex blijkt dat ongeveer vijftig procent van de jongen het eerste levensjaar niet overleeft. Door de nog steeds relatieve lage dichtheden in sommige streken in ons land, lijken jongen hier eerder weg te trekken. In gebieden waar de dichtheid hoger is, zijn de jongen van vorig jaar vaak als jaarling terug te zien en kunnen grotere groepen ontstaan. Burchten met meer dan tien dieren zijn in Nederland nog steeds een zeldzaamheid. 

Tekst: Aaldrik Pot Zoogdiervereniging & Staatsbosbeheer
Foto: Jan Duker ( www.janduker.nl), Dassenwerkgroep Drenthe
Film: Lex Duif, Dassenwerkgroep Drenthe