Waarom is natuur links?

Terwijl het Nederlandse kabinet wil schrappen in beschermde natuur en boeren provinciehuizen bestormen vanwege de stikstofproblematiek vraagt historicus Dik van der Meulen zich af hoe het kan dat natuur zo enorm politiek is geworden. Is het puur en alleen een links thema? Hoe was dat vroeger? En is de natuur beter af bij de progressieve partijen? Zijn essay ‘is natuur links?’ geeft antwoord op deze actuele vragen.

Rond 1900 was de natuur in elk geval niet politiek, zegt Van der Meulen. De beroemde schoolmeester en natuurvorser Jac. P. Thijsse, die rond deze tijd actief was, was bijvoorbeeld juist apolitiek. De natuurbeweging die toen opkwam was vooral elitair. Kort door de bocht: natuur was lang vooral voor de rijken. Voor de gegoede burgerij. Pas met de opkomst van de ‘linkse’ arbeidersbeweging, werd natuur onderdeel van de volksverheffing. Ook de gewone man en vrouw moesten de natuur in.

Volgens Van der Meulen zegt een politieke kleur niet per definitie iets over de vraag of er wel of geen aandacht is voor de natuur. Zo wordt de ‘rechtse’ ex-VVD minister van VROM Pieter Winsemius nog altijd geroemd vanwege zijn strijd voor betere milieuwetgeving. Na zijn ministerschap werd hij zelfs voorzitter van Natuurmonumenten.

Maar er is één naam vrijwel in de hele natuurwereld slecht valt. Henk Bleker, de CDA Staatssecretaris van landbouw tijdens het eerste kabinet-Rutte. Met een pennenstreek zorgde de ‘rechtse’ bewindsman voor een bezuiniging van maar liefst 60% op natuur.

Voor zijn biografie van Multatuli ontving hij in 2003 de AKO Literatuurprijs. Zijn biografie van koning Willem III kreeg in 2014 de Libris Geschiedenis Prijs. Zijn boek ‘De kinderen van de nacht’ werd bekroond met de Jan Wolkers Prijs 2017.