Inzamelsysteem elektronica-afval zo lek als een mandje

Meer dan de helft van afgedankte elektronica in Nederland verdwijnt met onbekende bestemming. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau CREM in opdracht van Greenpeace Nederland. Zelfs de rijksoverheid maakt zich schuldig aan het 'wegmaken' van eigen elektronica-afval door het te verkopen aan handelaren, terwijl het tegen betaling zou moeten worden aangeboden aan erkende recyclingbedrijven. Greenpeace verwacht dat het giftige elektronica-afval van consumenten, bedrijven en de overheid vaak eindigt in ontwikkelingslanden waar de dump van elektronica zorgt voor ernstige milieu- en gezondheidsproblemen. Uit het rapport blijkt volgens Greenpeace dat het huidige inzamelsysteem voor elektronica-afval niet deugt. Greenpeace eist dat elektronicaproducenten individueel verantwoordelijk worden gesteld voor het inzamelen en recyclen van hun eigen producten.

Het onderzoek richt zich specifiek op bruingoed, zoals computers, telefoons, printers, televisietoestellen en geluidsapparatuur, omdat hierin de meeste gevaarlijke chemicaliën zitten. Uit het onderzoek blijkt dat er per Nederlander gemiddeld 11,5 kilo bruingoed per jaar afgedankt wordt. Toch kan maar van 1,7 kilo met zekerheid worden vastgesteld dat het terechtkomt bij een erkende verwerker. Van het merendeel van het elektronica-afval is de bestemming onbekend, terwijl in ontwikkelingslanden steeds meer elektronica-afval wordt gedumpt.

"Afval van consumenten, het bedrijfsleven en de ministeries vergiftigt zeer waarschijnlijk de leefomgeving van arme mensen in Azië en China. In ontwikkelingslanden zijn de milieuregels veel minder streng en daar wordt duidelijk misbruik van gemaakt", aldus Kim Schoppink, campagneleider giftige stoffen van Greenpeace Nederland.Een kwart van het afgedankte bruingoed dat de consument voor recycling inlevert bij winkels of gemeenten, blijkt niet bij een erkend verwerkingsbedrijf terecht te komen. Sommige inzamelpunten verkopen het na inname aan handelaren.

Daarnaast wordt bijna de helft van de afgedankte elektronica door consumenten bij het huisvuil gegooid. Het verdwijnt in de verbrandingsoven waarbij giftige stoffen vrijkomen. Zelfs de apparatuur die van overheden afkomstig is, blijkt niet goed verwerkt te worden. De meeste ministeries geven hun apparatuur af aan Dienst Domeinen. Deze wist de data door de harde schijf te vernietigen wat de apparaten reduceert tot afval. De apparaten worden niet afgegeven aan een erkende verwerker, maar verkocht aan handelaren. Hiermee wordt de kans op illegale export naar ontwikkelingslanden aanzienlijk vergroot.

Greenpeace wil dat elektronicaproducenten, zoals de Nederlandse multinational Philips, zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen producten. Philips probeert deze verantwoordelijkheid te ontlopen door bij de overheid te pleiten voor een collectieve financiële verantwoordelijkheid voor het elektronica-afval. Bovendien weigert Philips vrijwillige inzamelsystemen op te zetten in het buitenland. "Philips moet zelf verantwoordelijkheid nemen voor zijn afgedankte producten zodat deze niet meer gedumpt worden in arme landen", aldus Kim Schoppink campagneleider giftige stoffen bij Greenpeace Nederland.Greenpeace eist dat de Nederlandse overheid ervoor zorgt dat producenten individueel verantwoordelijk worden voor het inzamelen en verwerken van hun eigen afval. Dit stimuleert producenten om elektronica te ontwerpen zonder gif, die makkelijk te recyclen is.

Bron: Greenpeace