Illegaal Nederlands elektronica-afval vergiftigt Ghana

Het milieu in het Afrikaanse land Ghana is zwaar vervuild door het illegaal dumpen van afgedankte Westerse elektronica vol gevaarlijke stoffen. In bodem- en slibmonsters vond Greenpeace grote hoeveelheden schadelijke stoffen waaronder lood, weekmakers en dioxines.

Dit eerste bodemonderzoek op schrootmarkten in Ghana werd de afgelopen maanden uitgevoerd door Greenpeace. Afgedankte apparaten uit het Westen worden op primitieve schrootmarkten gesloopt door kinderen, die met blote handen metalen uit televisies en computers halen. Maar liefst 79 procent van de afgedankte apparaten die Ghana binnenkomen, komt uit West-Europa. Een groot deel daarvan komt uit Nederland.

Philips vervuilt volop mee
In Ghana zijn bovendien veel afgedankte apparaten van Philips aangetroffen, terwijl topman Kleisterlee in juni nog ontkende dat Philips-apparaten in ontwikkelingslanden terechtkomen. Het Nederlandse wereldmerk maakt veel televisies die lastig te recyclen zijn, en doet daarom vergeleken met concurrenten weinig aan inzameling. Philips schuift de kosten van recycling liever af op consumenten en overheden.

'Het milieu en ook de kindarbeiders op de schrootmarkten staan wel degelijk bloot aan gif uit Philips apparaten,' constateert Kim Schoppink, campagneleider giftige stoffen bij Greenpeace Nederland op onderzoek in Ghana. 'Philips moet er daarom voor zorgen dat alle apparaten hier gerecycled worden, zodat ze niet het milieu in arme landen vervuilen.'

Nederlands inzamelsysteem zo lek als een mandje
Aangezien de export van gevaarlijk afval naar ontwikkelingslanden illegaal is, worden de spullen verscheept als tweedehands apparaten. Maar bij aankomst blijkt het merendeel van de apparaten kapot en gaat direct naar de sloop.

'Deze illegale dump is mogelijk omdat het Nederlandse inzamelsysteem zo lek is als een mandje,' constateert Kim Schoppink. Eerder dit jaar bleek dat maar 15 procent van de afgedankte ICT-apparatuur en bruingoed aantoonbaar bij erkende recyclingbedrijven terechtkomt. Van de rest belandt een deel bij het huisvuil, een ander deel wordt geëxporteerd naar ontwikkelingslanden zoals Ghana.

Bodem in Ghana vol giftige stoffen
In april van dit jaar nam Greenpeace zes verschillende bodem- en slibmonsters op de schrootmarkten in Accra en in Korforidua in Ghana. In alle monsters zijn grote hoeveelheden gifstoffen teruggevonden, zoals lood, weekmakers en dioxines. Veel van deze stoffen breken moeilijk af waardoor ze zich ophopen in het milieu en in het menselijk lichaam. De stoffen zijn vooral schadelijk voor kinderen omdat ze de ontwikkeling en de hormoonhuishouding verstoren.

Tijdens steekproeven in de haven van Accra zag Greenpeace steevast containers met afgedankte elektronica uit Nederland binnenkomen. Bij een handelaar stond oude apparatuur met het logo van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en op de schroothopen lagen beeldschermen van het Amsterdamse ICT-bedrijf Vicom en Tetterode, leverancier van kantoorartikelen.

Greenpeace wil elektronica zonder gif
Greenpeace vindt dat elektronicaproducenten giftige stoffen moeten uitbannen. Zij moeten ervoor zorgen dat in alle landen waar ze apparaten verkopen, deze ook weer worden ingezameld en op een goede manier worden gerecycled. Alleen zo is te voorkomen dat afgedankte apparaten worden gedumpt in ontwikkelingslanden waar ze het milieu vervuilen en de gezondheid van mensen schaden.

Bron: Greenpeace