Waarom banken steeds meer met klimaat bezig zijn

De Nederlandsche Bank (DNB) wijst de banken al jaren op de mogelijke financiële gevolgen van klimaatverandering en het belang van de biodiversiteit. Frank Elderson is lid van de directie van DNB en verantwoordelijk voor deze groene financiële koers. Daarnaast is hij voorzitter van een wereldwijde coalitie van centrale banken, die klimaatverandering ziet als een groot probleem voor de financiële stabiliteit. Vorig jaar eindigde hij op de vierde plaats in de Duurzame top 100 van Dagblad Trouw .

Stoppen met fossiel
De ABN Amro Bank liet onlangs weten minder te gaan investeren in fossiele energie. De bank bouwt de leningen aan olie- en gasbedrijven af en zit over een aantal jaar volledig in duurzame energie. Tien jaar geleden zou zo’n uitspraak ondenkbaar zijn geweest. Maar de laatste jaren lijken steeds meer financiële instellingen zich bewust van de risico’s van klimaatverandering. De Bank of England (BoE) vindt zelfs dat klimaatverandering de ‘tragedie van de toekomst’ is.

Extreem weer
Volgens Elderson levert de verandering van het klimaat twee soorten financiële risico’s voor banken. Allereerst zijn dat risico’s die te maken hebben het veranderende weer: met de klimaatverandering stijgt de kans op extreem weer als bosbranden, orkanen, overstromingen, droogte en extreme hagelbuien. Orkaan Dorian verwoestte een maand geleden delen van de Bahama’s. De wederopbouw van de eilandengroep gaat mogelijk enkele honderden miljoenen euro’s kosten. Uiteindelijk komen die kosten ook bij financiële instellingen als banken terecht omdat zij leningen hebben verstrekt aan getroffen bedrijven en overheden.

Klimaatbeleid
Een tweede financiële risico heeft te maken met de gevolgen van veranderd beleid vanwege klimaatverandering. Transitierisico wordt dat ook wel genoemd. Een mooi voorbeeld is het overheidsbesluit dat alle kantoren in Nederland in 2023 minimaal een C-energielabel moeten hebben. Als je na 2023 nog een kantoor hebt met het label D of nog lager, dan kan je daar niets meer mee. Het gebouw verliest zijn waarde. Deze maatregel zorgt ervoor dat niet investeren in een duurzamer kantoor een nieuw financieel risico is.

De Nederlandsche Bank is de financiële toezichthouder. En, zoals Frank Elderson zegt, geen Greenpeace. Dit betekent dat de centrale bank geen moreel advies geeft aan de commerciële banken om te stoppen met het investeren in fossiele energie. DNB wijst op de risico’s van ‘fossiel’ in de toekomst.

Stresstest
Enkele jaren geleden heeft DNB de banken aan een zogeheten klimaatstresstest onderworpen, als een van de eerste centrale banken ter wereld. Zo is van pensioenfondsen in kaart gebracht of ze een duurzaam beleggingsbeleid hebben. Verder is berekend wat er met de Nederlandse banken gebeurt als hun belangen in de fossiele energie in een klap waardeloos zouden worden.