Hoe vogels en vissen bewegen

Niemand begrijpt precies hoe vogels vliegen. Of hoe vissen zwemmen. Als er iemand hier iets over weet is het wel de Groningse marien bioloog John Videler. Meer dan 30 jaar onderzocht hij de bewegingen van dieren. Volgens Videler is deze kennis niet alleen interessant voor biologen. Ook ingenieurs kunnen hier iets van leren, bijvoorbeeld bij het bouwen van een vliegtuig. De inmiddels gepensioneerde hoogleraar zette begin vorige maand een nieuwe studierichting op in Groningen: de bionica, ofwel de toepassing van biologische kennis op de techniek.

John Videler schreef verschillende boeken over het bewegen van dieren, zoals Avian Flight in 2004. Hierin beschrijft hij hoe vogels vliegen. Dat gaat anders dan iedereen dacht. De dieren blijken langskomende lucht op te rollen tot draaikolkjes, die ze vervolgens gebruiken om te remmen en extreem scherpe bochten te maken. Videler ontdekte samen met twee collega’s dat vogels met hun vleugels kleine tornado's opwekken. Die tornado's gebruiken ze om extra lift te genereren en om af te remmen.

Verder is Videler ook al meer dan 30 jaar bezig met het bestuderen van de zwaardvis, de snelste zwemmers van alle dieren. De hoogleraar vermoed dat het zwaard de weerstand vermindert tijdens het zwemmen. Maar Videler denkt dat de zwaardvis nog meer trucs heeft om zo snel door het water te schieten. Zo scheidt het dier via de klieren olie uit, dat zich tijdens het zwemmen over het lichaam verspreid.