Hoe simpele huismuizen veranderen in bloeddorstige moordenaars

Op een afgelegen eiland, ergens midden in de Zuidelijke Atlantische Oceaan, zal binnenkort een groot aantal huismuizen de dood vinden. Niet door een natuurramp maar door het ingrijpen van de mens.

Op het Britse eiland Gough zijn deze muizen verantwoordelijk voor de dood van miljoenen dieren. Namelijk de kuikens van de verschillende vogelsoorten die op het eiland verblijven. Volgens een studie van de Britse vogelbeschermingsorganisatie RSPB worden jaarlijks twee miljoen eieren en kuikens door de muizen verorberd. Omdat het om bedreigde vogelsoorten gaat, zoals de tristanalbatros, worden er nu maatregelingen genomen.

Deze gewone huismuizen komen oorspronkelijk niet op het eiland voor. Ruim honderd jaar geleden werden ze door zeelui per ongeluk meegenomen. De dieren zijn alleseters en eten het liefst granen, zaden, noten en insecten. Op het geïsoleerde eiland ontwikkelden ze nieuwe eetgewoontes om te overleven. 

Dit nieuwe eetpatroon was voor de muizen zo succesvol dat ze inmiddels zo’n 50 procent groter zijn gegroeid dan de huismuizen op het vaste land. Maar dit menu heeft ook akelige vormen aangenomen. Op een filmpje is te zien hoe de muizen in groepen een kuiken op zoeken en aan de vogel beginnen te knagen terwijl het dier nog leeft. Het kuiken kan geen kant op en kan niks anders doen dan wachten op een pijnlijke en langzame dood. ( Bekijk hier het filmpje . Pas op, het zijn akelige beelden.)

Volgens de Britse studie zal zonder actie, onder meer de bedreigde tristanalbatros waarschijnlijk uitsterven. Ook andere albatrossen, gorzen en stormvogels worden bedreigd door de roofmuizen.

Inmiddels hebben de RSPB en de regering van Tristan da Cunha, waar Gough onder valt, samen met internationale partners een programma ontwikkeld om de muizen in 2020 uit te roeien en het bloedbad onder de vogels te stoppen. Er zullen giftige graankorrels gestrooid worden, de muizen eten de korrels op en sterven binnen 24 uur. Deze methode bleek op andere eilanden al succesvol. 

Als de muizen zich zo snel kunnen aanpassen, waarom gebeurt dit bij de vogels dan niet? Dit heeft te maken met dat de vogels jarenlang op het eiland konden leven zonder de aanwezigheid van predatoren. 

Albatrossen spenderen de eerste 10 jaar van hun leven op zee waarna ze zich pas voortplanten en èèn kuiken per keer grootbrengen. Daarom duurt het lang voordat ze zich aanpassen aan veranderingen. Muizen krijgen daarentegen meerdere keren per jaar grote nestjes. Hun evolutie verloopt daarom sneller.