Het sprengenbolwerk van Nederland

Boswachter Jaap Bouwman neemt ons mee in de wereld van de sprengen, beken die gegraven zijn door mensen. En daar zijn er een hoop van in Kroondomein Het Loo. De sprengen zijn aangelegd in de 17e en 18e eeuw om water te winnen voor allerlei toepassingen zoals papiermolens, het vullen van kasteelvijvers en het malen van graan.

De sprengen worden gevoed door grondwater dat onder druk staat. Om dit grondwater te bereiken, werden er gaten gegraven in de helling van een heuvel. Wanneer het gat diep genoeg is, wordt het water door de druk de spreng ingestuwd. Dit stromend water vormde de energiebron voor bijvoorbeeld de papiermolens. Nu hebben we de sprengen niet meer nodig, maar ze vormen nog steeds een belangrijke en unieke biotoop met buitengewoon goede waterkwaliteit. Daarom worden de sprengen goed onderhouden en soms ook gerestaureerd.

De sprengen bieden een uitstekende broedplaats voor de zeldzame beekprik, een kaakloze vis die afgelopen eeuw in aantallen achteruit is gegaan. Tijdens onze wandeling komen we zelfs parende beekprikken tegen! De mannetjes maken een geul door steentjes op de bodem te verplaatsen. In de broedkuil zet het vrouwtje haar eitjes af en de mannetjes krioelen eromheen en bevruchten zo de eitjes. De volwassen beekprikken sterven vlak na dit paarfestijn.