Het platte bos

De storm van januari 2007 blies een heel bos in Flevoland omver. Temidden van deze ravage blijkt weer van alles te gebeuren. Padden en kikkers, vlinders en libellen, ijsvogels en winterkoninkjes: ze worden massaal aangetrokken door deze nieuwe natuur. Afgebroken bomen vormen ideale nestgelegenheden voor spechten, boommarters en vleermuizen. De populieren groeien ondertussen gewoon door, maar dan horizontaal. Menno exploreert deze “nieuwe natuur”. Momenteel vinden er geen begeleide excursies plaats. Hou de site van Staatsbosbeheer in de gaten om te weten te komen wanneer de boswachter het liggend bos in trekt.

De storm die in januari over ons land raasde heeft in natuurgebied Harderhoek (Flevoland) een voor Nederlandse begrippen ongekende ravage aangericht: maar liefst 10% van de populieren in het bos is tegen de vlakte gegaan. Het is een spectaculair gezicht: 7.000 bomen, omgewaaid, afgebroken, half ontworteld, schots en scheef door elkaar. En verspreid daartussen enkele bomen die zijn blijven staan.

Het is tientallen jaren geleden dat een storm in ons land een dergelijke ravage heeft aangericht. Omdat Natuurmonumenten geen bosbouwdoelstelling heeft, zijn alleen bomen opgeruimd die langs wandelpaden onveilige situaties voor recreanten opleverden. De resultaten van de storm zijn dus nog in volle omvang te zien. Inmiddels blijkt dat ongeveer 90% van de omgewaaide bomen doorgroeit, vaak op ongebruikelijke wijze. Op horizontaal liggende stammen en wortelkluiten breken nieuwe loten door de bast heen, veel bomen staan gewoon in blad.

Zo ontstaat er een uniek soort natuur, vol dynamiek: liggend bos. In veel van de gaten op de plekken waar bomen hebben geworteld staat nu water. Deze spontaan gevormde poeltjes vormen nieuwe leefgebieden voor de ruim 20 soorten libellen en de kikkers en amfibieën in het bos. Vogels als winterkoning en ijsvogel kunnen broeden in de omgevallen wortelkluiten. Andere boomsoorten als de els krijgen nu weer een kans om op te komen.