Honderd jaar geleden stonden er nog peilhuisjes langs de grote rivieren, bedoeld om de waterstanden te meten. Sinds de komst van de computer zijn die overbodig geworden. De meesten zijn dan ook verdwenen, maar het peilhuisje van Herwijnen houdt al 140 jaar stand. Het is zelfs de enige die nog funtioneert.
Rondom 1900 waren er zo’n honderdvijftig. Kleine, markante gebouwtjes aan de buitenkant van de dijk van waaruit soms elk uur, soms één keer per dag de beweging van het water werd gemeten. Al die huisjes maakten deel uit van een samenhangend waterkundig peilmeetnet over geheel Nederland.