Het jaar van de eendagsvlieg

Je hebt gravers, zwemmers, kruipers, maar ook platte exemplaren, die zich het liefst ergens aan vasthechten. Eendagsvlieglarven heb je in alle soorten en maten. Wetenschappers van Waterdiertjes.nl doen dit jaar onderzoek naar deze ‘haften’, met hulp van het publiek. De larven van de eendagsvlieg zijn gevoelig voor vervuiling en daarom uitstekende indicatoren voor de waterkwaliteit. Haften kan je zien als kanaries in de kolenmijn. Heel 2025 staat in het teken van de eendagsvlieg.

Een jaar lang aandacht voor een insect dat maar één dag leeft? Dat klinkt gek, maar zo raar is het niet. De volwassen eendagsvlieg leeft inderdaad heel kort – nét lang genoeg om te paren. Eten kunnen ze niet eens, want hun monddelen verdwijnen zodra ze uit het water komen. Maar als larve leven eendagsvliegen wél een jaar of langer onder water. En juist dan kun je ze makkelijk vinden, met een schepnet of een zeef aan een stok, en doorgeven via Waterdiertjes.nl. Dat is het landelijke platform voor alle waarnemingen van kleine waterdieren.

De larven van de eendagsvlieg heten ook wel 'haften'. De wetenschappers van Waterdiertjes.nl zijn benieuwd naar de verspreiding van vier groepen eendagsvlieglarven, die allemaal op hun eigen manier leven en hun eigen verhaal vertellen. Zoals gravers, die ingegraven leven in het zand of slib van rivieren en meren. Of zwemmers, die zich juist snel door het water bewegen. En platte larven, die zich stevig vasthechten aan stenen in snelstromend water. Ook heb je kruipers, die traag over de bodem of tussen waterplanten schuifelen.

Zoek een sloot, beek, meer of poel in je omgeving – ook je eigen vijver mag – en vang met een schepnet waterdieren. Verzamel alle diertjes die je vindt (dus niet alleen de eendagsvlieglarven) in een witte bak. Zo kun je ze goed bekijken en herkennen. Op www.waterdiertjes.nl staan de dieren afgebeeld en waarnemingen kunnen daar ook worden ingevuld. Na het inleveren krijg je meteen de score voor de kwaliteit van je water te zien. Vergeet daarna niet de dieren in hetzelfde water terug te zetten.

Insectendeskundige Daan Drukker publiceerde vorig jaar hét standaardwerk over de eendagsvlieg: De ‘Haften van de Benelux’. Het boek moet ervoor zorgen dat het voor waterbeheerders en liefhebbers van deze insectensoort makkelijker is om ze te determineren. In de Benelux komen zo’n 82 soorten haften voor en in Nederland 64 stuks, zoals de paarse driestaart, de gewone slijkhaft, het grootoog, de scherpe spoorvleugel, de ringoogtweevleugel en zomersneeuw.