Het bedwongen bos, Nederlanders en hun natuur

Dik van der Meulen ken ik natuurlijk van zijn prachtige biografie over Multatuli, waar hij in 2003 de Ako-Literatuurprijs voor kreeg. Ik was dan ook een beetje verbaasd om te zien dat hij een boek over natuur had geschreven. Nederlanders in relatie tot de natuur weliswaar, maar toch. Wat kon hij trouwens toevoegen aan alles wat daar al over geschreven is?

Genoeg, ontdekte ik. Want de auteur heeft niet alleen gesproken met boswachters en ecologen, maar ook met wandelaars en mensen die eigenlijk niet zoveel ophebben met de natuur, zoals cafébezoekers in Amsterdam of Telegraaflezers op internet. En hij heeft uiteraard heel veel wandelingen gemaakt. Niet alleen in natuurgebieden, maar ook langs bedrijventerreinen en andere minder fraaie plekken.

Dat levert een bijzonder levendig beeld op van ons doen en denken over de natuur door de eeuwen heen. Journalistieke verslagen bijna, doorspekt met interviews, citaten uit proza en poëzie en historische teksten. Verder veel tekeningen, oude wandelkaarten en prachtige foto’s. Kortom, bepaald geen saai boek over natuurbeleving door de eeuwen heen, maar een met veel onderkoelde humor en relativering geschreven beschouwing over onze toch wat grillige omgang met de natuur.

Voor Vroege Vogels was ik met Dik van der Meulen naar het verdwenen ‘oerbos’ Beekbergerwoud bij Apeldoorn. Omdat het zo exemplarisch is voor ons denken over de natuur neemt dit verhaal een prominente plek in. Dit oerbos moest in de 19e eeuw plaats maken voor landbouwgrond, een gebeurtenis die natuurliefhebbers tot op de dag van vandaag betreuren. Nu, 150 jaar, later probeert Natuurmonumenten met allerlei ingrepen weer iets van dat oerbos terug te krijgen. Iemand die toen had geleefd zou de natuurbeschermers vast voor gek hebben versleten.

Jeannette Parramore

Het veertjessysteem
De veertjes bovenaan de pagina geven het waardeoordeel aan van de recensent. Hierbij zijn vijf veertjes de hoogste waardering.