Heidewortelboorder: Don Juan onder de vlinders

De heidewortelboorder ( Phymatopus hecta ) is volgens biologen van de universiteit van Leeds een liefdesleven waar veel andere organismen een puntje aan kunnen zuigen. Niet alleen doet de nachtvlinder aan een uitgebreide verleiding, ook heeft de heidewortelboorder een groot scala aan seksuele standjes tijdens de daad.

Eentonig
John Turner, bioloog aan de universiteit van Leeds legt uit dat de meeste nachtvlindersoorten een eenvoudige voortplantingsmethode hebben waar niet geen uitgebreid verleidingsspel aan vooraf gaat. "Vrouwtjes komen uit hun pop, blijven zitten en scheiden een geurstof (feromoon) uit en planten zich voort met het eerste mannetje dat voorbijkomt", aldus Turner.

Mannenavond
Maar dat geldt niet voor de verleidende heidewortelboorder. Het begint bij het vinden van een geschikte partner. De mannetjes verzamelen in groepen om de vrouwtjes te verleiden (het zogenaamde lek-systeem), in plaats van er alleen op uit te trekken. Door opvallend boven struikgewas te vliegen en een feromoon uit te scheiden (dat sterk naar dennenappels ruikt), lokken de mannetjes groepen vrouwtjes naar de desbetreffende struik. Zo hoeft het bij de heidewortelboorder niet alleen van de vrouwtjes te komen.

'Heidewortelboorder-Kama Sutra'
Hoewel de daad zelf in complete stilstand wordt voltrokken -om te voorkomen dat ze opgegeten worden door vleermuizen-, wordt er wel op verschillende manieren positie gekozen. Sommige exemplaren kiezen voor de klassieke tête-à-tête, terwijl anderen weer kiezen voor een manier waarop het mannetje en het vrouwtje allebei de andere kant op kijken. Dat laatste is volgens Turner "vrijwel zeker onmogelijk voor een mens".

Verklaring
Waarom de heidewortelboorder dit gevarieerde gedrag vertoont is volgens Turner gemakkelijk uit te leggen. "Het werkt een beetje als het verhaal van het vrijgezelle meisje dat op een feestje komt waar veel jongens zijn", zegt Turner. "De vrouwtjes van de soort kwamen bijeen op veilige plaatsen om mannetjes te lokken om mee te paren. De mannetjes speelden daar op in, door zo vroeg mogelijk op die plaatsen aanwezig te zijn." De vrouwtjes kunnen dus kiezen: zelf versieren of versierd worden.

Bron: National Geographic