Grutto! Hoe een vogel symbool staat voor onze eigen toekomst

“Ik denk niet dat ik ooit zo’n urgente film heb gemaakt als deze”, aldus ecoloog en natuurfilmer Ruben Smit. “De grutto is de ideale verhalenverteller, over biodiversiteit, over klimaat, over hoe levensvatbaar onze planeet is." Samen met Melchert Meijer zu Schlochtern en Ruurd Jelle van der Leij maakte hij de film 'Grutto!'.

Ruben Smit is ervan overtuigd dat een goede toekomst voor de grutto en dus voor ons als mens mogelijk is. “Ik pleit voor een systeem met meer boeren die veel kleinschaliger en verantwoordelijker werken. Een bodem kan zich herstellen. Vervolgens moet de politiek wel ingrijpen in de marges die nu worden verdiend in de supermarkten. We moeten met z’n allen kiezen voor een duurzame, kleinschalige en kwalitatief betere landbouw. De stikstofdiscussie gaat nu eigenlijk alleen maar over de Natura 2000 gebieden, over de natuur. Maar het moet gaan over schone lucht, schoon water, biodiversiteit. Niet voor of tegen natuur maar voor een gezonde aarde." 

Natuurfilmer Melchert Meijer zu Schlochtern volgde met zn camera de reis van de grutto en kwam samen met de vogel in Senegal, Estland, Portugal en Spanje. In Senegal wordt de vogel verguisd, ze eten immers de rijstkorrel op die moeten zorgen voor een goede oogst. Ook bezocht hij Estland. “Daar filmde ik de oergrutto, de grutto zoals wij die vroeger ook hadden in Nederland in onze veengebieden. Maar ook in Estland wordt enorm veel veen gewonnen, voor de turf in onze potgrond, dus daar zie je de grutto ook langzamerhand van veenvogel in weidevogel veranderen. “

Hoop vond hij in IJsland, daar leeft de IJslandse grutto en daar gaat het beter mee dan met onze Europese grutto. “In de zuidwest hoek van het land waren ze verdwenen, maar nu met de opwarming en meer landbouw leven er 25.000 paartjes. Fantastisch. De ontginning gaat wel ten koste van de regenwulp en goudplevier, maar je ziet dat grutto, kievit en tureluur de overstap naar weide kunnen maken. En die massaliteit van de vogels houdt ook in dat ze predatoren weg kunnen houden van hun jongen. Wat ik heb overgehouden aan deze film is dat de grutto geen zielige vogel is maar een vogels die zich fantastisch aan weet te passen.”

Natuurfilmer Ruurd Jelle van der Leij focuste zich op het gedrag van de grutto en filmde voornamelijk op Ameland. Daar hebben de vogels geen last van predatoren als vos en steenmarter, dat de kans op uitkomen van de eieren enorm vergroot. "Daar zitten nog zo’n 300 paar grutto’s dus dan heb je wel een goede groep bij elkaar. Ik ben ontzettend blij dat ik beeld heb kunnen maken van een vrouwtje dat een ei legt. Je moet dan bij het plaatsen van de camera’s ook rekening houden met de wind. Ze zitten altijd met hun kop in de wind, dus als je het ei leggen wil filmen moet je goed weten waar de wind vandaan komt. Het belangrijkste is focus: als je op pad gaat moet je precies weten wat je wilt hebben. Dus je kiest een grutto uit en die volg je dan. Dan kom je met het beste materiaal thuis."

Grutto! gaat 7 juli 2022 in premiere.