Grondwaterwinning bedreigt ecosysteem van rivier en beek op grote schaal
• 03-10-2019
• leestijd 1 minuten
© foto: Henny Radstaak
Ecoloog Dick van der Hoek laat zien waar het 100 jaar oude grondwater naar boven komt (foto: Toine Cooijmans)
Wereldwijd heeft bijna 20% van de stroomgebieden waar grondwater wordt gewonnen te maken met te lage afvoeren naar rivieren en beken om hun zoetwaterecosysteem gezond te houden. Door grondwaterwinning voor consumptie zakt het grondwater. Dit waterniveau wordt te laag en de watertemperatuur te hoog voor organismen die onder water leven, zoals vissen, plankton en waterplanten. Dat concluderen onderzoekers vandaag in het tijdschrift
Nature
.
“Opvallend aan onze resultaten is dat er maar een geringe daling van de grondwaterstand nodig is om groot effect te hebben op de grondwaterafvoer naar een beek of rivier," zegt Marc Bierkens, hoogleraar hydrologie aan de Universiteit Utrecht. "Dat laat zien dat zoetwaterecosystemen extreem gevoelig zijn voor grondwaterstandsdaling."
Het onderzoek laat ook zien dat het starten van grondwaterwinning vaak pas na tientallen jaren merkbaar is in de grondwaterafvoer naar een rivier. “Je kunt dus oprecht spreken van een tikkende tijdbom, waarbij de effecten van grondwaterwinning pas jaren later merkbaar worden,” aldus Bierkens.
Op dit moment is 20% van de onderzochte gebieden bedreigd door grondwaterwinning. Maar door de stijgende vraag naar zoetwater, onder andere door klimaatverandering, is de verwachting dat dit in 2050 zal gelden voor meer dan de helft van de zoetwaterstroomgebieden.
Bron: Universiteit Utrecht