Graancirkels en grascirkels

Gedurende de zomermaanden verschijnen er in gazons en sportvelden regelmatig donkergroene cirkels waar het gras beter groeit. Binnen deze cirkels groeit het gras minder goed of sterft zelfs tijdelijk af. Bij het groter worden van de cirkel verschijnt soms een tweede cirkel binnen de eerste. Uiteindelijk ontstaan er dan twee steeds groter wordende cirkels van donkergroen gras met een tijdelijk afstervende zone ertussen. In tegenstelling tot de mysterieus tot stand gekomen graancirkels hebben de vaak donkergroene cirkels in het gazon een meer aardse oorzaak.

De veroorzaker van deze cirkels is de algemeen voorkomende weidekringzwam (Marasmius oreades). De weidekringzwam is een saprofyt, (leeft op dood materiaal) en voedt zich met dode graswortels. Hij gedraagt zich echter ook wel parasitair op gras. De schimmel groeit in cirkels van binnen naar buiten, waarbij het organische materiaal wordt verteerd.

Door de afbraak van het organische materiaal komt stikstof vrij wat de sterke groei en donkergroene kleur van het gras verklaart. Binnen de cirkel neemt de vitaliteit van het gras meestal tijdelijk af. Als de omstandigheden gunstig zijn, verschijnen lichtbruine paddestoelen in de cirkels. Ze zijn te vinden van mei tot november; vooral na een malse regenbui schieten de vruchtlichamen de grond uit. De weidekringzwam is een taaie paddenstoel die veel kan hebben. Ze kan tijdelijk uitdrogen en er na een malse regenbui toch weer fris bij staan. Ze schijnt eetbaar te zijn, maar dat heb ik zelf nog nooit geprobeerd.

Eens in een gazon verschenen is de weidekringzwam moeilijk te bestrijden. Maatregelen om er vanaf te komen variëren van het zorgen voor goede groeiomstandigheden tot drastische maatregelen als de besmette grond tot 20 centimeter diep uitgraven en verwijderen of chemische bestrijding toepassen. Op sportvelden kan de noodzaak bestaan om de weidekringzwam aan te pakken. In je eigen gazonnetje kun je, in plaats van maatregelen treffen, je ook verbazen over hoe de natuur cirkels in je gazon schrijft.

Tekst: Menno Boomsluiter Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto: Wageningen UR
Bron: Natuurbericht.nl