Goede voornemens wel degelijk effectief

"De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens", zegt het spreekwoord. In de praktijk valt dat erg mee. Voornemens of plechtige beloften voor beter gedrag zijn wel degelijk effectief, zeggen onderzoekers van Wageningen University, samen met Leidse en Amerikaanse collega’s. Dat blijkt uit hun overzichtsstudie naar het effect van voornemens op milieuvriendelijk gedrag.

Voor een beter milieu
In het licht van een dreigende achteruitgang van het milieu, willen beleidsmakers graag weten hoe de mensen er toe te brengen zich milieuvriendelijker te gedragen. Het stimuleren van vrijwillige gedragsverandering is een mogelijkheid, naast wettelijke regelingen en financiële prikkels. Een manier, waar ook her en der onderzoek naar is gepleegd, is om mensen te vragen een, al of niet plechtige, belofte te doen om iets te doen voor een beter milieu. Het kan daarbij gaan om een meer duurzame leefstijl, energiebesparen, kiezen voor het openbaar vervoer of huishoudelijk afval scheiden, of - voor boeren - meedoen aan agrarisch natuurbeheer.

Wel effectief
In hun overzichtsstudie concluderen de onderzoekers dat goede voornemens of plechtige beloften tot milieuvriendelijk gedrag onder voorwaarden wel degelijk effectief zijn. Die voorwaarden zijn bijvoorbeeld dat de belofte op papier is gesteld, met handtekening, of dat de belofte in het bijzijn van anderen is gedaan en hem of haar er vervolgens op kunnen aanspreken. Ook moet het nakomen van de belofte inspanning kosten en niet al te makkelijk zijn.

Mechanisme onbekend
Dat goede voornemens en plechtige beloften om het gedrag te veranderen staat nu wel vast maar hoe het werkt, wat de onderliggende psychologische mechanismen zijn, hebben de onderzoekers tot hun spijt niet kunnen vaststellen. Daar zijn ze wel benieuwd naar en vinden dat dat nader onderzocht moet worden. Dat kan helpen bij het ontwerpen van effectieve strategieën om milieuvriendelijk gedrag te bewerkstelligen.

Bron: Wageningen University