Goed jaar voor Friese grutto's

Even leek het droge voorjaar roet in het eten te gooien, maar de grutto's in Zuidwest-Friesland lijken nu toch een heel goed broedseizoen achter de rug te hebben. Met dank aan boeren en beheerders die het bedje voor onze nationale vogel gespreid hebben, maar zeker ook met dank aan de vele muizen die de roofvogels en andere predatoren bezig hebben gehouden.

Tegen het eind van het broedseizoen houden de grutto-onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen ieder jaar een zogeheten 'alarmtelling'. Zij tellen dan hoeveel grutto-paren nog alarm slaan wanneer de onderzoekers het weiland in lopen. Dat is een teken dat de vogels nog kuikens hebben die ze willen verdedigen en waarschuwen. Dat aantal alarmerende grutto's delen ze door het aantal paren dat er in het begin van het broedseizoen in het betreffende weiland is gevestigd. En zo krijgen ze het 'bruto territoriaal succes'.

"Een percentage van ongeveer 65% alarmerende vogels geldt als voldoende om de populatie op zijn minst in stand te houden", zegt de coördinator van het onderzoek, Jos Hooijmeijer. "De eerst resultaten van de tellingen van dit jaar wijzen erop dat we daar heel ruim boven gaan komen!" In de polder waar wij met Hooijmeijer spreken, 'De Samenvoeging' bij Koudum, lag het percentage dit jaar zelfs op 90 procent!

Eerder dit voorjaar luidde onder andere Vogelbescherming Nederland nog de noodklok vanwege de droogte. De bodem was daarmee zo hard, dat de wormen voor de volwassen grutto's onbereikbaar werden. "Die droogte heeft ook wel voor wat vertraging gezorgd bij de eileg", denkt Hooijmeijer.

"Maar uiteindelijk zijn in de gebieden waar de boeren en de andere beheerders de waterstand en de kruidenrijkdom op orde hadden toch heel veel vogels tot broeden gekomen. Vervolgens waren er in het begin van het voorjaar ook heel veel muizen in het veld. Daardoor werden de eieren en de kuikens van weidevogels meer met rust gelaten door bijvoorbeeld kiekendieven of marters."

Er was ook minder goed nieuws voor onze nationale vogel. In hun eieren blijkt veel pfas te zitten: meer dan 45 microgram per kilo ei. Dat is omgerekend wel 27 keer de maximale dosis die mensen mogen hebben! Hooijmeijer is niet eens verbaasd over deze ontdekking. "Het komt overeen met wat collega's in andere wilde dieren hebben gevonden. Maar het is natuurlijk wel schokkend dat pfas blijkbaar overal zit. We maken ons er druk over als we de eieren van onze hobby-kippen niet kunnen eten. Maar wie maakt zich druk over deze gifstoffen die overal in de natuur te vinden zijn?