Gletsjers maken geluid dat wij niet kunnen horen

Een smeltende gletsjer maakt geluid. Dat ‘infrageluid’ kunnen wij niet horen, maar het kan wel gemeten worden’. Onderzoekers van het KNMI, de TU Delft en uit Japan laten zien dat gletsjers op Groenland de laatste jaren vaker geluid maken.

Infrageluid is voor de mens onhoorbaar geluid. Dit wordt wereldwijd gemeten om in de gaten te houden dat er nergens kernproeven worden gedaan, zoals afgesproken in het Kernstop-Verdrag. Het meetstation op Groenland is ook geïnstalleerd voor dat doel. Maar het onderzoek naar gletsjers laat zien dat er meer mogelijk is.

Het meetstation heeft 18 jaar lang infrageluid op Groenland gemeten. De onderzoekers ‘luisterden’ naar wat dat geluid kon vertellen over het veranderend gedrag van gletsjers onder klimaatverandering. Een gletsjer maakt infrageluid tijdens het smelten, omdat het afkalvend ijs en smeltwater door allerlei kanalen en holtes gaat stromen.

Door de richting te bepalen van waaruit dit geluid komt, kan de bron achterhaald worden. De onderzoekers identificeerden drie gletsjers op zo’n 30 kilometer afstand, die eindigen in zee, en één op 2 kilometer van het station, die zijn tong op land heeft.

Uit het onderzoek blijkt dat de gletsjers tijdens de zomer geluid maken, maar in de winter stil zijn. De gletsjer op het land maakt het meeste geluid halverwege juli, en de gletsjers verderop hebben een piek eind augustus.

Dat verschil komt door de controllerende factor. Op het land heeft de atmosferische temperatuur namelijk de meeste invloed, terwijl dat in zee de temperatuur van het zeewater is.

Interessant volgens de onderzoekers, is dat de gletsjers de afgelopen 18 jaar vaker geluid zijn gaan maken. “De verschillen tussen de jaren zijn groot, maar er is een stijging in het aantal infrageluid gebeurtenissen te zien”, aldus het KNMI.

Volgens de onderzoekers is kennis over individuele gletsjers belangrijk voor het beoordelen van langetermijnveranderingen. De infrageluidmetingen kunnen meer inzicht geven over de opwarming van de aarde.

Bron: KNMI