Gierzwaluwen gemakkelijk herkenbaar aan hun geheel donkere verenkleed, wat hen onderscheidt van de 'andere' zwaluwen: de Boeren-, Oever- en Huiszwaluw. Deze zijn echter geen familie van de Gierzwaluw. Ook het geluid is erg karakteristiek voor Gierzwaluwen. Dit 'gieren' kun je de hele zomer vrijwel overal in stedelijke gebieden en dorpen horen. Gierzwaluwen zijn het grootste gedeelte van hun leven in de lucht, waar ze in groepen jachtvluchten uitvoeren om insecten te vangen. Gierzwaluwen broeden onder dakpannen en nissen in gebouwen. Doordat in nieuwbouw deze nestmogelijkheden vaak ontbreken, gaan de aantallen Gierzwaluwen de laatste jaren achteruit in Nederland. Een mogelijkheid om toch broedgelegenheid te verschaffen is het ophangen van speciale nestkasten of dakpannen waar in gebroed kan worden (zie hiervoor ook de pagina van Stichting Werkgroep Gierzwaluwen Nederland).
Vanaf eind april, meestal rond 26 april, worden de eerste gierzwaluwen gezien in ons land. Al rond eind juli maken ze alweer aanstalten om naar hun overwinteringsgebied in tropisch Afrika terug te keren.