Stadsflora van de lage landen | Nominatie Jan Wolkers Prijs 2020

In de stad duiken steeds vaker bijzondere wilde plantensoorten op. Tweederde van de natuurlijke flora komt in steden voor. Vaak zijn dat bekende en ingeburgerde soorten. Maar door de toegenomen mobiliteit van de mens en het veranderende klimaat - het wordt warmer en droger - komen steeds meer soorten van elders in onze stedelijke gebieden voor. Reden voor stadsflorist Ton Denters om een gids te schrijven: de Stadsflora van de Lage Landen. Het boek is in de race voor de Jan Wolkers Prijs 2020.

‘Stadsflora is een gids met bloemen en planten, die je kunt tegenkomen wanneer je in je eigen stad loopt. Daar bestaan er genoeg van. Deze is wel heel bijzonder. Het past in een trend, die ik noem: het inzoomen op de natuur. Ton Denters heeft een gids gemaakt, die wijkt toch af van wat er al bestond. Het boek ziet er fantastisch uit. Het is heel handig: kom je een geel bloemetje tegen op een stadsmuur, dan kan je in dat boek bladeren in het gele segment, dan zit je meteen in het deel waar dat gele bloemetje in beschreven wordt. Extra leuk is dat stadswandelingen in staan. Er wordt exact op straatnaam, tot op de coordinaten beschreven welke plantjes je kunt tegenkomen. Het is heel mooi vormgegeven. Een nadeel, het is een boek van het formaat baksteen’. Aldus juryvoorzitter van de Jan Wolkers Prijs, Jean-Pierre Geelen.

“De flora die van nature in de stad voorkomt, daar is ontzettend veel over te vertellen en aan te zien”, zegt Ton Denters. Vaak zitten er mooie verhalen aan vast, soms persoonlijke, over hoe de plant hier gekomen is en waar de soort als eerste gezien is. Neem de zuidelijke brandnetel: net als veel andere soorten is-ie als onkruidzaad meegekomen met bijvoorbeeld waaierpalmen of olijfbomen die met wortelkluit en al vanuit het Middellandse Zeegebied worden geïmporteerd. De olijfbomen zetten wij op straat en zo’n zuidelijke brandnetel zaait zich uit op straat. “Er belanden steeds meer soorten via deze weg bij ons op straat”, zegt Ton Denters.

Zelf spreekt hij liever niet van exoten maar van ‘nieuwkomers’. “Daar zit minder een mening in of een soort al dan niet hier welkom is. Ik ben juist gefascineerd door het proces dat er plaatsvindten signaleer wat er aan de hand is. Nieuwkomers zijn van alle tijden. Er is nu wel een flinke toename - er komen er nu zeven per jaar bij - maar in 95% van de gevallen lijdt dat niet tot problemen”, aldus Ton Denters.

Nog vijf boeken zijn in de race voor de Jan Wolkers Prijs voor het beste Nederlandse natuurboek. De shortlist is zojuist bekend gemaakt in het BNNVARA-programma Vroege Vogels op NPO Radio 1. Er zijn meer dan 120 boeken ingezonden, die zijn verschenen tussen 1 juni 2019 en 1 juni 2020: veldgidsen, kinderboeken, poëziebundels, naslagwerken en romans. Op zondag 18 oktober wordt de winnaar bekend gemaakt, tijdens een de uitzending van Vroege Vogels.