EU-Hof: Vervuiler betaalt bij olieramp

Het principe van 'de vervuiler betaalt' geldt ook voor het opruimen van de olie na de schipbreuk van een tanker op zee. Dat antwoordt het Europees Hof van Justitie dinsdag op vragen van het Franse Hof voor Cassatie.

De Franse rechter wilde een uitspraak van de hoogste EU-rechters in Luxemburg over de vraag in hoeverre de Europese afvalstoffenrichtlijn van toepassing is op de olieramp met de Erika in 1999 voor de kust van Bretagne.

Daarbij lekte 20.000 ton giftige stookolie in zee. Ongeveer 400 kilometer kustlijn raakte besmeurd. Het gemeentebestuur van het Bretonse Mesquer eist van oliegigant Total dat het de kosten van het schoonmaken betaalt.

Volgens het EU-Hof zijn de EU-regels van toepassing. Het is aan de nationale rechter om te bepalen wie er schuldig is aan de ramp: de olieproducent of de eigenaar van het schip. De rechter kan een bedrijf dwingen de kosten van het opruimen van de olie te vergoeden als het heeft bijgedragen aan het risico op de schipbreuk, in het bijzonder als het geen of onvoldoende voorzorgsmaatregelen heeft genomen.

Een rechtbank in Parijs oordeelde in januari dat vijftien betrokken partijen, waaronder Total en de Italiaanse eigenaar van de 25 jaar oude Erika, schuldig waren aan ernstige onachtzaamheid bij de olieramp. De rechter veroordeelde hen tot een gezamenlijke schadevergoeding van bijna 200 miljoen euro. Total moest daarnaast een boete van 375.000 euro betalen.

Het EU-Hof bepaalde onlangs al dat de Europese Unie verder mag gaan dan internationale verdragen bij de aanpak van ernstige vervuiling op zee. De straffen mogen hoger zijn en tankerbedrijven kunnen eerder aansprakelijk worden gesteld voor olierampen.

De EU-rechters stelden dat in een zaak die was aangespannen door onder meer de internationale vereniging van tankerbedrijven (Intertanko). Die claimde dat de EU-regels in strijd zijn met internationale verdragen. Daarin is onder meer roekeloosheid vereist voor straffen, maar de EU vindt 'ernstige nalatigheid' al genoeg.

De Unie wil met de strengere regels de visserijsector en de Europese stranden beschermen tegen olierampen als die met de Erika, maar ook die met de Prestige voor de kust van Spanje in 2002.